Με αφορμή τις πρόσφατες δηλώσεις του κ. Νίκου Δήμου για το
Άγιο Φως, ο Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. καθηγητής κ. Μιχαήλ Γ.
Τρίτος έστειλε στον κ. Δήμου την ακόλουθη επιστολή.
Αγαπητέ κ. Δήμου,
Με όλη την εκτίμηση που τρέφω στο πρόσωπό σας, τώρα που
κόπασε ο θόρυβος από τις πρόσφατες δηλώσεις σας, επιτρέψτε μου νηφάλια και
πολιτισμένα να καταθέσω και εγώ τους δικούς μου προβληματισμούς ως απάντηση
στις ενστάσεις σας.
Ο αείμνηστος ακαδημαϊκός Γεώργιος Μέγας είχε γράψει κάποτε
γι΄ αυτούς που αμφισβητούν το γεγονός της Αναστάσεως και γενικότερα τα θέματα
υπερφυσικού χαρακτήρα του Χριστιανισμού:
«Μπορείς να πάρεις σκεπτικιστή, ψευτομορφομένε, ψευτοσοφέ,
όποια στάση θέλεις αντίκρυ στο μύθο και το δόγμα. Μπορείς να πάρεις το παγερό
λεπίδι της κοινής λογικής και να κρεουργήσεις όσα η πίστη με τον πυρετό του
υπέρλογου έχει δημιουργήσει. Είτε νοιώθεις όμως είτε μη, είτε το θέλεις είτε
όχι, βρίσκεσαι και συ μέσα σ΄ αυτές τις τρεμάμενες φλόγες, σ΄ αυτό το φωτερό
πέλαγος, που χορεύει- έστω και σβησμένο το κερί σου…».
Η Ανάσταση του Χριστού, κ. Δήμου, είναι το μεγαλύτερο
γεγονός στην ιστορία του κόσμου. Κάθε αλήθεια του χριστιανισμού περικλείεται
στην Ανάσταση και το παν εξαρτάται από αυτή. Είναι ταυτόχρονα ιστορικό,
υπαρξιακό και εσχατολογικό γεγονός, αλλά και μια πραγματικότητα που δέθηκε
άμεσα με τη βιοθεωρία και την απαντοχή του ελληνικού λαού, αφού έχει
αναγορευθεί στη γνησιότερη γιορτή της αντίστασης και της ελευθερίας.
Όπως γράφει ο Ελύτης «στο χώμα το στρωμένο με τα
αμπελομάντιλα, κνίσες, τσουγκρίσματα και Χριστός Ανέστη με τα πρώτα σμπάρα των
Ελλήνων».
Όπως όμως όλα τα γεγονότα υπερφυσικού χαρακτήρα του
χριστιανισμού δεν ερμηνεύεται με τα δράμια της σκέψης και τον πήχυ της λογικής,
γιατί, η λογική, που κινείται σε ορισμένα πλαίσια και μας γνωρίζει δευτερογενείς
ιδιότητες των αντικειμένων, είναι τόσο αδύναμη να προσεγγίσει τον γνόφο του
μυστηρίου, όσο το αυτί την όραση και το μάτι τους μουσικούς τόνους.
Το μυστήριο δεν είναι ο αντιλογικός χώρος του επέκεινα, αλλά
ο πέραν της λογικής χώρος της ελευθερίας. Η παρουσία του μυστηρίου δεν αποτελεί
απαίτηση για τη λογική, αλλά πρόκληση. Αποτελεί την έσχατη δοκιμασία της
ανθρώπινης ελευθερίας.
Η οντολογική απαίτηση του μυστηρίου αποτελεί μια μορφή
επικλήσεως στο χώρο της πείρας. Η ανθρώπινη πείρα είναι η μόνη που μπορεί να
διαλεχθεί, να απαντήσει στην επίκληση, στο επώδυνο γεγονός της παραδοξότητας
του μυστηρίου.
Και η Ανάσταση του Χριστού είναι πείρα. «Χαράς τα πάντα
πεπλήρωται της Αναστάσεως την πείραν ειληφότα», μας βεβαιώνει ένας ύμνος της
Εκκλησίας μας.
Για να αποκτήσουμε όμως αυτή την πείρα χρειάζεται η κάθαρση
των αισθήσεων από τον συσκοτισμό της καθημερινότητας.
Το άδειασμα από όλες τις εγωκεντρικές και ανθρωποκεντρικές
τυμπανοκρουσίες για να ακουστεί η μιλιά του Αναστάντος μέσα στη σιωπή μας. «Ἐν
σιωπῇ» κατοικεί ο Αναστημένος Λόγος. Μέσα σε «αλλότριους» λόγους δεν κατοικεί,
γιατί είναι ο Λόγος που περιέχει όλους τους λόγους και η παρουσία του διαλύει
τους παρείσακτους.
Μόνο με αυτές τις προϋποθέσεις μπορούμε να δούμε τον
Αναστάντα Κύριο «ἐξαστράπτοντα καί χαίρετε φάσκοντα» και να υπερβούμε τα
εφιαλτικά σύνδρομα της ενοχής, της αγωνίας, της φθοράς και του θανάτου.
Εύχομαι ολόψυχα να κάνετε την τίμια αυτοκριτική σας και να
ξαναδείτε τα μεγάλα αυτά θέματα με τη δέουσα σοβαρότητα και υπευθυνότητα, χωρίς
ιδεολογικές αγκυλώσεις και ανούσιες προκαταλήψεις. Χριστός Ανέστη κ. Δήμου!
Με εκτίμηση
Καθηγητής Μιχαήλ Γ. Τρίτος
Κοσμήτωρ Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.
