Η Ορθοδοξία δεν πρέπει να είναι ανεκτική έναντι του Παπισμού

Του Αρ­χιμ. Γεωργίου Καψάνη, Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους

Η ανεκτική στάσις των Ορ­θο­δό­ξων έναντι του παπισμού δεν δικαιολογείται για σοβαρούς λόγους·

α) Διότι το Βατικανό όχι μόνο δεν αρνείται η τουλάχιστον αποσιωπά τα αιρετικά του δόγματα, αλλά τα ανανεώνει και διακηρύττει.

Αναφέρουμε χαρακτηριστικά ότι η από 28-5-1992 εγκύκλιος του Παπα «προς τούς επισκόπους της Καθολικής Εκ­κ­λη­σί­ας» αναγνωρίζει ως την μόνην «Καθολικήν» Εκ­κ­λη­σί­α την Ρωμην και ως τον μόνον «Καθολικόν» Ε­πί­σκο­πον τον Παπα αυτής. Η Εκ­κ­λη­σί­α της Ρωμης και ο επίσκοπος αυτής συνιστούν την «ουσίαν» πάσης άλλης εκκλησίας. Πάσα δε άλλη, τοπική, εκκλησία και ο επίσκοπος αυτής αποτελούν, απλώς, εκφράσεις της αμέσου «παρουσίας» και «εξουσίας» του επισκόπου Ρωμης και της εκκλησίας του, ήτις προσδιορίζει «εκ των έσω το ίδιον της εκκλησιαστικότητος πάσης κατά τόπους εκκλησίας». Ο­μοί­α παποκεντρική εκκλησιολογία εκφράζει και ο «οδηγός για την εφαρμογή των αρχών και διατάξεων περί του οικουμενισμού» της Ρωμαιοκαθολικής Εκ­κ­λη­σί­ας (10-15.5.93).

β) Διότι το Βατικανό εργάζεται κατά των ορθοδόξων λαών με την ουνία και τις πολιτικοοικονομικές του επεμβάσεις που ευρύτερα σήμερα καταγγέλλονται και δημοσιεύονται.

γ) Διότι ο παπισμός διέρχεται σοβαρά κρίσι πίστεως.

Διαπρεπείς θεολόγοι του παπισμού έχουν γίνει περισσότερο ορθολογισταί και από προτεστάντες συναδέλφους τους με την ανοχή του Βατικανού, για το οποίο όλα είναι ανεκτά εκτός απ ὅ­σα θίγουν την παποκεντρική εκκλησιολογία του.

δ) Διότι πολλοί δυτικοί χριστιανοί απογοητευμένοι από την έκπτωσι του Ρωμαιοκαθολικισμού αναζητούν την Ορ­θο­δο­ξί­α, αλλά τελικώς δεν την ευρίσκουν, διότι οι διαλεγόμενοι Ρωμαιοκαθολικοί και Ορ­θό­δο­ξοι τούς λέγουν· «Μείνετε όπου είστε. Είμαστε το ίδιο. Η ένωσις επίκειται». Ε­τσι κλείνεται η θύρα της βασιλείας των ουρανών σε πολλές ψυχές που αναζητούν την αλήθεια και τη σωτηρία τους.

Σημερα και από θεολόγους που θεωρούνται ότι έχουν «ευρύτητα πνεύματος» ευφημούνται μεγάλοι Πατέρες της Εκ­κ­λη­σί­ας, ως ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και ο άγιος Μαξιμος ο Ο­μο­λο­γη­τής, των οποίων η θεολογία θεωρείται επίκαιρη. Λησμονούν όμως ότι οι μεγάλοι αυτοί φωστήρες ήσαν πολύ αυστηροί έναντι των αιρέσεων και τα περισσότερα έργα τους ήσαν αντιαιρετικά, του δε αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και αντιλατινικά.

Ελπίζω ότι η μαρτυρία και ομολογία των Α­γι­ο­ρει­τῶν Πατέρων για τα σοβαρά αυτά θέματα είναι ευπρόσδεκτος. Στην Ορ­θό­δο­ξο Εκ­κ­λη­σί­α μας δεν υπάρχει αλάθητος Παπας, μόνος υπεύθυνος για την Α­λή­θει­α της Εκ­κ­λη­σί­ας.

Ετσι πρώτιστα κάθε επίσκοπος αλλά και ο πιστός λαός αισθάνεται ευθύνη για τη διατήρησι της πίστεως ανοθεύτου, όπως απεφάνθησαν και οι τέσσερις Πατριάρχαι της Α­να­το­λῆς (1848)· « Επειτα παρ ἡ­μῖν ούτε Πατριάρχαι ούτε Συνοδοι εδυνήθησάν ποτε εισαγαγείν νέα, διότι ο υπερασπιστής της θρησκείας εστίν αυτό το σώμα της Εκ­κ­λη­σί­ας, ήτοι αυτός ο λαός, όστις εθέλει το θρήσκευμα αυτού αιωνίως αμετάβλητον και ομοειδές τω των Πατέρων αυτού, ως έργω επειράθησαν και πολλοί των από του σχίσματος Παπών τε και Πατριαρχών Λατινοφρόνων μηδέν ανύσαντες».