Μητροπολίτης Ναυπάκτου: Οι αποφάσεις της πρόσφατης Ιεραρχίας για την Μεγάλη Σύνοδο

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

 

Ὅπως εἶναι γνωστόν πρόσφατα (24 καί 25 Μαΐου) συνῆλθε ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί ἔλαβε ἀποφάσεις σχετικά μέ τά κείμενα τά ὁποῖα θά ὑπογραφοῦν ὕστερα ἀπό ἐνδεχόμενες διορθώσεις καί προσθῆκες ἀπό τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στήν Κρήτη τόν Ἰούνιο τρέχοντος ἔτους.

Οἱ ἀποφάσεις πού ἔλαβε ἡ Ἱεραρχία ἦταν ὁμόφωνες, ἐκτός ἀπό μία περίπτωση πού Ἱεράρχης ζήτησε νά γραφῆ στά Πρακτικά ἡ διαφορετική ἄποψή του, καί χωρίς ψηφοφορία, ἐκτός ἀπό τήν πρόταση πού σχετίζεται μέ τό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν, γιά τήν ὁποία ἔγινε ψηφοφορία. Βέβαια, ἔγινε εὐρυτάτη συζήτηση, ἀκούσθηκαν διαφορετικές ἀπόψεις, ἀλλά τελικά ἀπ' ὅ,τι θυμᾶμαι δέν ζητήθηκε νά γραφοῦν στά Πρακτικά διαφορετικές ἀπόψεις, ἐκτός ἀπό αὐτήν πού προανέφερα.

Γιά τίς ἀποφάσεις αὐτές, ἰδιαιτέρως γιά μία πού ἀναφέρεται στούς Ρωμαιοκαθολικούς, ὑπῆρξαν ἀπό τούς σχολιαστές τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀποφάσεων ποικίλες ἀντιδράσεις, θετικές ἤ ἀρνητικές. Ἄλλοι ἐπικρότησαν αὐτήν τήν ἀπόφαση καί ἄλλη τήν ἀποδοκίμασαν. Μάλιστα σέ κάποια δημοσιεύματα ἔγινε λόγος γιά συζητήσεις μεταξύ «συντηρητικῶν καί προοδευτικῶν» Ἱεραρχῶν, πού ἀπαιτεῖται μεγάλη συζήτηση γιά νά διευκρινιστοῦν οἱ ὅροι «συντηρητικός» καί «προοδευτικός» σέ δογματικά καί ὀρθόδοξα θέματα καί νά χαρακτηρισθοῦν συγκεκριμένοι Ἱεράρχες.

Θά ἤθελα νά κάνω ἕναν σχολιασμό γιά τήν καλύτερη ἐνημέρωση καί πληροφόρηση τῶν ἀνθρώπων πού παρακολουθοῦν τά ἐκκλησιαστικά θέματα.

1. Κατά τόν Κανονισμό, τήν πρώτη ἡμέρα τῆς Συνεδριάσεως κάθε Ἱεραρχίας καταρτίζεται Ἐπιτροπή ἐπί τοῦ Τύπου γιά τήν ἐνημέρωση τῶν δημοσιογράφων. Στήν παροῦσα Ἱεραρχία στήν Ἐπιτροπή αὐτή συγκαταλεγόταν ὁ γράφων καί οἱ Σεβ. Μητροπολίτες Σύρου Δωρόθεος καί Πατρῶν Χρυσόστομος.

Μετά τίς Συνεδριάσεις τῆς Ἱεραρχίας γίνεται ἐνημέρωση, πράγμα πού ἔγινε καί στίς δύο ἡμέρες τῆς Συνεδριάσεως τῆς Ἱεραρχίας. Ἰδιαιτέρως τήν δεύτερη ἡμέρα 25 Μαΐου, πού ἐλήφθησαν οἱ ἀποφάσεις, ἐνημέρωσα τούς παρόντες δημοσιογράφους καί εἶχαν τήν δυνατότητα νά ὑποβάλουν τίς ὁποιεσδήποτε ἐρωτήσεις καί νά λάβουν ἀπαντήσεις. Ὅσοι δημοσιογράφοι ἦταν παρόντες νομίζω  ἔθεσαν τά ἐρωτήματά τους καί ἐνημερώθηκαν.

Ἐπίσης, μερικοί πού δέν μπόρεσαν νά παραστοῦν στήν ἐνημέρωση, μοῦ τηλεφώνησαν καί ἔλαβαν σωστή πληροφόρηση, ὁπότε ἀπέφυγαν νά δημοσιεύσουν πληροφορίες ἐπιλεκτικές καί ὑποκειμενικές.

2. Στήν Συνεδρίαση τῆς Ἱεραρχίας ἔγινε εὐρύτατη συζήτηση ἐπάνω στήν ἀπόφαση καί πρόταση τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, πού ἀνέγνωσε ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἠλείας κ. Γερμανός.

Πρέπει νά σημειωθῆ ὅτι ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμος πολύ καιρό πρίν εἶχε στείλει ἔγγραφο σέ ὅλους τούς Ἀρχιερεῖς νά διατυπώσουν τίς ἀπόψεις τους πάνω στά κείμενα τά ὁποῖα τούς δόθηκαν, καί δεκαέξι (16) ἀπό αὐτούς ἀνταποκρίθηκαν. Τίς προτάσεις τῶν Ἀρχιερέων ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος τίς προώθησε στήν Ἱεραρχία γιά νά λάβη τήν τελική ἀπόφαση ὡς κυρίαρχο ὄργανο.

Κατά τήν συζήτηση στήν Ἱεραρχία ὁ Μακαριώτατος, κατά τρόπο συνοδικό, ἐκκλησιαστικό καί δημοκρατικό, ἔδωσε πλήρη ἐλευθερία σέ ὅλους τούς Ἀρχιερεῖς νά διατυπώσουν τίς ἀπόψεις τους, πολλές φορές καθ' ὑπέρβαση τοῦ Κανονισμοῦ.

Τελικά, ἀπό τήν συζήτηση πού ἔγινε τήν πρώτη ἡμέρα διαπιστώθηκε ὅτι μερικές προτάσεις Ἀρχιερέων, οἱ ὁποῖες κωδικοποιήθηκαν ἀπό τήν Διαρκῆ Ἱερά Σύνοδο, ἔπρεπε νά ἀποσυρθοῦν, ἐπειδή δέν προβλεπόταν ἀπό τόν Κανονισμό λειτουργίας τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, καί οἱ ἄλλες νά τεθοῦν, τήν ἑπομένη ἡμέρα, στήν κρίση τῶν Ἱεραρχῶν γιά τήν τελική ἀπόφαση.

Τήν δεύτερη ἡμέρα τῆς Συνεδριάσεως ἔγινε συζήτηση, σέ μερικές περιπτώσεις ἦταν ἔντονη, ἔλαβαν τόν λόγο πολλοί Ἀρχιερεῖς καί ἀνέπτυξαν τίς ἀπόψεις τους καί τό τελικό συμπέρασμα εἶναι ὅτι γιά τό θέμα τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου τῶν Ἐκκλησιῶν ἔγινε ψηφοφορία, γιά τό θέμα τοῦ αὐτονόμου καταγράφηκε μία διαφωνία, καί γιά τά ἄλλα θέματα ἐλήφθησαν ὁμόφωνες ἀποφάσεις, ὕστερα ἀπό μερικές βελτιώσεις τῶν κειμένων.

3. Σχετικά μέ τήν ἀπόφαση τῆς Ἱεραρχίας ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη  Ἐκκλησία  εἶναι ἡ «Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική» καί συγχρόνως «γνωρίζει τήν ὕπαρξη ἄλλων Χριστιανικῶν κοινοτήτων καί ὁμολογιῶν», πού ἐλήφθη ὁμοφώνως, διότι στό τέλος δέν ζητήθηκε ἀπό κάποιον Ἱεράρχη νά γραφῆ στά Πρακτικά ἡ διαφωνία του, θά πρέπει νά τονισθοῦν δύο σημεῖα:

Πρῶτον. Τό κείμενο «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν Χριστιανικόν κόσμον» ἔχει μερικά ἀντιφατικά σημεῖα, ἤτοι:
Γίνεται λόγος γιά τό ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησίας εἶναι ἡ «Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία» καί συγχρόνως ὅτι «ἡ Ὀρθοδοξία ἀναγνωρίζει τήν ἱστορικήν ὕπαρξιν ἄλλων Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν καί Ὁμολογιῶν μή εὑρισκομένων ἐν κοινωνίᾳ μετ’ αὐτῆς...».

Ἐπίσης γίνεται λόγος γιά τήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας, ὅτι «κατά τήν ὀντολογικήν φύσιν τῆς Ἐκκλησίας ἡ ἑνότης αὐτῆς εἶναι ἀδύνατον νά διαταραχθῆ» καί συγχρόνως ὅτι ὁ διάλογος γίνεται «μέ ἀντικειμενικόν σκοπόν τήν προλείανσιν τῆς ὁδοῦ τῆς ὁδηγούσης πρός τήν ἑνότητα». Δηλαδή, ἄλλοτε ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι δεδομένη καί ἄλλοτε ἀναζητᾶται.

Ἕνα κείμενο τό ὁποῖο ἐξέρχεται ἀπό μιά τέτοια Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, πρέπει νά εἶναι καθαρό καί νά μήν ἀφήνη ὑπονοούμενα καί νά μήν ἔχη ὑποσημειώσεις. Αὐτός εἶναι ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο προτάθησαν πολλές λύσεις γιά διόρθωση. Ἡ μία πρόταση ἦταν νά γίνη λόγος γιά Ἑτερόδοξες Ἐκκλησίες καί ἡ ἄλλη νά γίνη λόγος γιά Ἐκκλησίες ἐντός εἰσαγωγικῶν. Καί οἱ δύο αὐτές προτάσεις θεωρήθηκαν ὅτι ἔχουν μεγαλύτερη βαρύτητα καί γι' αὐτό ἐπεκράτησε ἡ πρόταση γιά τήν ὀνομασία τους ὡς «Χριστιανικές Κοινότητες».

Δεύτερον. Ἡ πρόταση γιά τήν φράση «Χριστιανικές Κοινότητες καί Ὁμολογίες», ἦταν τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου.  

Σέ ἔγγραφό του πού ἀπέστειλε στήν Διαρκῆ Ἱερά Σύνοδο (ὑπ' ἀριθμ. Πρωτ. 183/1-4-2016), ἀφοῦ ἀναφερόταν στίς συζητήσεις πού ἔγιναν στό Σαμπεζύ τῆς Γενεύης, μεταξύ 10 καί 17 Ὀκτωβρίου 2015, σχετικά μέ τό κείμενο «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον», ὡς πρός τόν ἀποδιδόμενο ὅρο Ἐκκλησία γιά τούς Ρωμαιοκαθολικούς, στήν συνέχεια ὡς διορθωτική πρόταση ἔθεσε τήν ἔκφραση Χριστιανικές Ὁμολογίες καί Κοινότητες.

Ἔγραφε:
«...Ἐάν ἡ "λογομαχία" (πρβλ. Μ. Βασιλείου, PG 31, 688D-689A. 29, 477A-500A. Γρηγορίου Θεολόγου, PG 35, 1077B), ἀφορᾶ ἀποκλειστικῶς καί μόνον τήν χρῆσιν τοῦ ὅρου καί τήν συγκεκριμένην ἔκφρασιν εἶναι δυνατόν νά υἱοθετηθεῖ ὡς διορθωτική πρότασις, ἐπί τῆς ἀνωτέρω ἐκφράσεως τοῦ κειμένου, ἡ "ἄλλων ἤ λοιπῶν Χριστιανικῶν Ὁμολογιῶν καί Κοινοτήτων"».

Τελειώνοντας τόν μικρό αὐτόν σχολιασμό, θέλω νά δώσω τήν μαρτυρία ὅτι οἱ πρόσφατες ἀποφάσεις τῆς Ἱεραρχίας κινήθηκαν σέ συναινετικό ἐπίπεδο. Ἡ Ἱεραρχία εἶχε τήν δυνατότητα νά προχωρήση σέ ψηφοφορίες γιά νά φανοῦν οἱ τάσεις μεταξύ τῶν Ἱεραρχῶν, ἀλλά τό ἀπέφυγε καί ἐπέλεξε νά γίνη συζήτηση γιά κάθε πρόταση τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, ὁπότε στάθηκε σέ ἕνα ὑψηλό ἐπίπεδο καί φάνηκε ἡ ἑνότητά της.

Αὐτό ὀφείλεται καί στόν τρόπο μέ τόν ὁποῖον  κατηύθυνε τήν συζήτηση ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος, δηλαδή τό ἔκανε μέ εὐστροφία, ὑψηλό αἴσθημα εὐθύνης καί σοβαρότητα, ἀλλά ὀφείλεται καί στήν ὥριμη στάση τήν ὁποία κράτησαν οἱ Ἱεράρχες.

Ἡ Ἱεραρχία σέ μιά κρίσιμη στιγμή παρουσιάσθηκε ἑνωμένη, παρά τά ὅσα «παραπολιτικά» γράφονταν, γράφονται καί λέγονται.

Μάϊος 2016

Η απόφαση της ΔΙΣ (Μαΐου) της Εκκλησίας της Ελλάδος για την Μεγάλη Σύνοδο

Η απόφαση της ΔΙΣ (Μαΐου) της Εκκλησίας της Ελλάδος η οποία συζητήθηκε στην τελευταία Σύνοδο της Ιεραρχίας.

 Απόφαση ΔΙΣ 12-05-2016

Οι θέσεις του Αγίου Όρους για την Μεγάλη Σύνοδο

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΗ: «Έσχατος κριτής επί θεμάτων πίστεως είναι η συνείδηση του πληρώματος της Εκκλησίας».

Εκτενή επιστολή για τους προβληματισμούς και τις αντιρρήσεις των Αγιορειτών για τα θέματα της Πανορθόδοξης Συνόδου έστειλε μετά από μακρές συνεδριάσεις κατά την εβδομάδα των Μυροφόρων η Έκτακτη Σύναξη των Ηγουμένων και Αντιπροσώπων των 20 Ιερών Μονών του Αγίου Όρους στον Οικουμενικό Πατριάρχη. Μάλιστα αποφασίσθηκε η επιστολή να κοινοποιηθεί σε όλες τις Αυτοκέφαλες Ορθόδοξες Εκκλησίες.

Στην επιστολή τονίζεται ότι ο όρος «Εκκλησία» δεν μπορεί να λέγεται για τους ετερόδοξους. Επίσης εκφράζεται η αντίθεση του Αγίου Όρους για τις συμπροσευχές και τις λειτουργικές πράξεις με τους ετερόδοξους. Ο «έσχατος κριτής» για θέματα πίστεως είναι η συνείδηση του πληρώματος της Εκκλησίας, που μπορεί να εκφράζουν ακόμα και μεμονωμένα πρόσωπα, αναφέρουν οι Αγιορείτες, και όχι μόνο οι Σύνοδοι όπως γράφει το κείμενο της Πανορθόδοξης. (Ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός ανέτρεψε μόνος του τις αποφάσεις της Συνόδου Φερράρας-Φλωρεντίας).

Είναι αναγκαία η αναγνώριση ως Οικουμενικών των Συνόδων επί Μεγ. Φωτίου και αγ. Γρηγορίου του Παλαμά, που έδωσαν απάντηση σε όλες τις κακοδοξίες του Παπισμού (φιλιόκβε, παπικό πρωτείο κλπ.), αναφέρεται στην επιστολή. Μόνο σοβαρές αλλαγές στα κείμενα της Πανορθόδοξης μπορεί να αναπαύσουν όλους τους Ορθοδόξους, γράφουν οι Αγιορείτες. Διαφορετικά, μπορεί η Σύνοδος να γίνει αφορμή για νέα σχίσματα.

Παρακάτω αναφέρονται μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα της επιστολής:

α. « ... η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος ... να αποφύγη τον όρον «Εκκλησία» δια τους ετεροδόξους, χρησιμοποιούσα αντ᾽ αυτού τους όρους «χριστιανικά δόγματα και ομολογίαι».

β. « ... η έννοια της ενότητος της Εκκλησίας χρήζει ωσαύτως διασαφήσεως .... εις την ενότητα Αυτής ανήκουν μόνον τα μέλη της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ως Σώμα Χριστού ... Περί τούτων μόνον λέγεται το «ίνα ώσιν εν, καθώς ημείς εν εσμέν», κατά την ερμηνείαν των θεοφόρων Πατέρων».

γ. « ... Ο τρόπος διεξαγωγής και η πορεία των θεολογικών διαλόγων δεν αναπαύει το σύνολον του πληρώματος της Εκκλησίας, η δε καθ’ ημάς Ιερά Κοινότης κατά καιρούς και εις διαφόρους περιστάσεις έχει εκφρασθή δι᾽ επισήμων κειμένων κατά θεολογικών συμφωνιών μετά των ετεροδόξων και έχει διαμαρτυρηθή δια συμπροσευχάς και άλλας λατρευτικάς πράξεις (λειτουργικούς ασπασμούς κ.λπ.), δι’ ων δίδεται η εικών ψευδούς ενώσεως μετ’ αυτών ... δέον να αποσαφηνισθή ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία ουδόλως δύναται να δεχθή την ενότητα της Εκκλησίας ως τινα διομολογιακήν προσαρμογήν η ως συμμετοχήν εις συμπροσευχάς και ετέρας λατρευτικάς πράξεις».

δ. « ... δεν δυνάμεθα να μη εκφράσωμεν τον έντονον προβληματισμόν και τας ευλόγους αντιρρήσεις ημών δια την περαιτέρω συμμετοχήν των Ορθοδόξων εις το «Παγκόσμιον Συμβούλιον των Εκκλησιών» (Π.Σ.Ε)».

ε. « ... η εκκλησιαστική παράδοσις αναγνωρίζει ως έσχατον κριτήν επί θεμάτων πίστεως την συνείδησιν του πληρώματος της Εκκλησίας, την οποίαν εκφράζουν ενίοτε μεμονωμένα πρόσωπα η σύνοδοι ιεραρχών η ο πιστός λαός και η οποία επικυρούται δια συνοδικών αποφάσεων».

στ. « ... δέον να περιληφθή αναφορά και εις τας μετά την αγίαν Ζ´ Οικουμενικήν μεγάλας Συνόδους της Ορθοδόξου Εκκλησίας ... καθ' όσον δια της αναφοράς εις αυτάς τας συνόδους αι δογματικαί και εκκλησιολογικαί διαφοραί μετά των ετεροδόξων (περί το Φιλιόκβε, την κτιστήν Χάριν, το παπικόν πρωτείον κ.λπ.) αποσαφηνίζονται πλήρως».

Ακολουθεί αντίγραφο της επιστολής.

Πηγή

Οι θέσεις του Αγίου Όρους για την Μεγάλη Σύνοδο

Μητροπολίτου Ναυπάκτου: Τα ουσιαστικά προβλήματα με την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο

Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος που θα συνέλθει στην Κρήτη δεν θα είναι Αγία και Μεγάλη, αλλά Σύνοδος των Προκαθημένων

Ἡ µέλλουσα νά συνέλθη Σύνοδος ἔχει χαρακτηρισθῆ ὡς Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, στήν πραγµατικότητα ὅµως θά εἶναι Σύνοδος τῶν Προκαθηµένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Τήν ἄποψη αὐτήν τήν στηρίζω στό ὅτι ὅλες οἱ κρίσιµες ἀποφάσεις ἐλήφθησαν ἀπό τούς Προκαθηµένους τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Στίς 6-9 Μαρτίου τοῦ 2014 στήν Κωνσταντινούπολη οἱ Προκαθήµενοι ἔλαβαν τήν ἀπόφαση νά συγκληθῆ ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τόν Ἰούνιο τοῦ ἔτους 2016 καί καθόρισαν τήν θεµατολογία της. Στίς 27-28 Ἰανουαρίου 2016 οἱ Προκαθήµενοι στό Σαµπεζύ τῆς Γενεύης ἐψήφισαν τόν Κανονισµό λειτουργίας (ἐκτός τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας) καί τά ἑτοιµασθέντα κείµενα ἀπό τίς Ἐπιτροπές, πλήν ἑνός θέµατος τό ὁποῖο δέν ὑπεγράφη ἀπό δύο Πατριαρχεῖα (Ἀντιοχείας καί Γεωργίας). Πρό τῆς ἐνάρξεως τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου οἱ Προκαθήµενοι θά ὑπογράψουν τό µήνυµα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, τό ὁποῖο θά καταρτισθῆ ἀπό ἕναν ἐκπρόσωπο ἀπό ὅλες τίς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες.

Τό πρόγραµµα τῶν ἐργασιῶν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου θά καταρτισθῆ ἀπό τούς Προκαθηµένους.

 Τέλος δέ τά κείµενα στήν τελική τους µορφή θά ψηφισθοῦν καί θά ὑπογραφοῦν ἀπό τούς Προκαθηµένους τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Ἑποµένως, ὅπως φαίνεται ἀπό τά ἀνωτέρω ἡ Σύνοδος αὐτή εἶναι κυρίως Σύνοδος τῶν Προκαθηµένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Καί αὐτό εἶναι συµβατικό, γιατί ἕως τώρα ἦταν ἐλλιπής ἤ ἀνύπαρκτη ἡ παρουσία τοῦ Πατριάρχου Ἀντιοχείας Ἰωάννου, ἀµφισβητεῖται δέ πρός τό παρόν ἡ παρουσία του κατά τίς ἐργασίες τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου. Ἑποµένως, οὔτε ὅλων τῶν Προκαθηµένων εἶναι Σύνοδος. Θεωρητικά, βέβαια, ὑποτίθεται ὅτι οἱ Προκαθήµενοι ἐξέφρασαν ἤ ἐκφράζουν τίς ἀποφάσεις τῶν περί αὐτῶν Συνόδων. Αὐτό εἶναι θεωρητικό. Καίτοι τό σύστηµα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἶναι συνοδικό, ἐν τούτοις ὅµως σέ πολλά θέµατα δέν λαµβάνονται ἀποφάσεις ἀπό τίς Συνόδους.

∆έν γνωρίζω ἐπαρκῶς τί γίνεται στίς ἄλλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, ἀλλά γνωρίζω ἐκ τοῦ σύνεγγυς τί γίνεται στήν δική µας Ἐκκλησία. Γιά τήν ἀπόφαση συγκλήσεως τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου πού ἐλήφθη τόν Μάρτιο τοῦ 2014, γιά τά κείµενα πού ὑπεγράφησαν τόν Ἰανουάριο τοῦ 2016 δέν ἐζητήθη ἡ ἄποψη τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, δέν συζητήθηκαν κατά τίς συνεδριάσεις της. Γιά τά ὑπόλοιπα, ὅπως γιά τό µήνυµα τό ὁποῖο θά ἐκδώση ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος, δέν γνωρίζω ἄν θά ὑπάρξη ἡ συγκατάθεση καί ἡ ἀπόφαση τῆς Ἱεραρχίας µας. Ἑποµένως, ἡ µέλλουσα νά συγκληθῆ Ἱερά Σύνοδος εἶναι Σύνοδος τῶν Προκαθηµένων καί ὄχι Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν.

 Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ:

Μητροπολίτου Ναυπάκτου: Τα ουσιαστικά προβλήματα με την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο

Κριτική στην Πανορθόδοξη Σύνοδο από τη Ρωσική Εκκλησία της Διασποράς (ROCOR)

Ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας της Διασποράς

 (εν Υπερορία - ROCOR),  Νέα Υόρκη - 13 Απριλίου 2016

Προς τους Πανοσιολογιωτάτους και

Αιδεσιμολογιωτάτους Κληρικούς,  Οσιωτάτους Μοναχούς και

τον ευσεβή πιστό λαό της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας της Διασποράς

                        Εις το Όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος!

Εν όψει της δημοσιεύσεως των κειμένων που θα συζητηθούν στην επικείμενη ‘Πανορθόδοξη’ Σύνοδο, η οποία έχει προγραμματιστεί να λάβει χώρα στην Κρήτη 16-27 Ιουνίου 2016, η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας της Διασποράς ανέλαβε την ευθύνη να εξετάσει αυτά τα κείμενα, μαζί με πλήθος άλλων Ιεραρχών, κληρικών και λαϊκών που κάνουν το ίδιο, ενώ συνεχίζονται οι προετοιμασίες της Συνόδου και να συνομιλήσει με το θεοφύλακτο ποίμνιό της και άλλους για τις προτάσεις της, όσον αφορά τα κείμενα της Συνόδου που αποτελούν σημείο ενδιαφέροντος και προβληματισμού πολλών ανθρώπων. Ενθυμούμεθα, εν προκειμένω αλλά και γενικότερα, τα λόγια του Κυρίου μας  προς τον Απόστολο Πέτρο, όταν του είπε ότι το έργο του μέλλοντος Ποιμένος θα είναι να βόσκει τα πρόβατά Του. (Ιω. 21.17) · ομοίως, γι’ αυτούς που αγαπούν τον Χριστό, τροφή είναι να τηρούν επιμελώς ο,τι τους δίδαξε ο Χριστός «εαν αγαπάτε με τας εντολάς τας εμάς τηρήσατε» (Ιω. 14.15 και 14.23).

            Η Ολομέλεια της Ιεραρχίας της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, με ζήλο γι’ αυτές τις θείες εντολές και θέλοντας να εφαρμόσει αυτό που είπε ο δίκαιος Σολομών, «ὑπακούσεται σοφίας τὸ οὖς σου, καὶ παραβαλεῖς καρδίαν σου εἰς σύνεσιν» (Παροιμίες 2.2) εντρύφησε στα κείμενα που τέθηκαν υπ’ όψιν μας, με ταπείνωση, νήψη και υπακοή. Η εργασία αυτή πραγματοποιείται με πνεύμα ελευθερίας από κάθε φόβο ή βιοτική μέριμνα, εφόσον πιστεύουμε ακράδαντα  ότι ο Θεός είναι ο Αρχηγός της Εκκλησίας και όπως Αυτός την οδήγησε διαμέσου των αιώνων μέχρι σήμερα, έτσι θα συνεχίσει να μας καθοδηγεί και να μας προστατεύει τώρα και πάντα, μέχρι την Δευτέρα Παρουσία Του.

Καταθέτουμε επομένως τις παρατηρήσεις μας για ορισμένα από τα εν λόγω κείμενα, ώστε να ενώσουμε τις σκέψεις μας μ’ εκείνους τους πολλούς άλλους, οι οποίοι εργάζονται για να ευοδωθούν όλες οι διορθόδοξες προσπάθειές  μας και στους οποίους συμπεριλαμβάνονται ο Παναγιώτατος Πατριάρχης και τα συνεργαζόμενα μετ’ αυτού, στο προπαρασκευαστικό αυτό στάδιο, μέλη της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Αποκρυφιστικό - Οικουμενιστικό βιτρό στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης

Επιστολή προς την Πανορθόδοξη Γραμματεία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, με κοινοποιήση στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο και τους Προκαθημένους των Ορθοδόξων Εκκλησιών απέστειλε ο Πρωτοπρ. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος.

Ο π. Αναστάσιος φέρνει στην επιφάνεια ένα πολύ σοβαρό θέμα, το οποίο έχει να κάνει με την Ορθόδοξη Ακαδημία της Κρήτης.

Συγκεκριμένα ο π. Αναστάσιος στην επιστολή του, αναφέρει ότι έξω από το παρεκκλήσιο της Ακαδημίας υπαρχεί αναρτημένο βιτρό με σύμβολα που προβάλλουν σαφές τον διαθρησκειακό οικουμενισμό.

"Τέτοιες «καλλιτεχνικές» εμπνεύσεις και συνθέσεις με βαθύτατο αποκρυφιστικό περιεχόμενο, συναντά κανείς μόνο στα κεντρικά γραφεία της Θεοσοφικής Εταιρίας (τῆς αποκρυφίστριας H. P. Blavatsky) στο Adyar τῶν Ινδιῶν!" τονίζει χαρακτηριστικά ο π. Αναστάσιος.

Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΕΧΕΙ ΩΣ ΕΞΗΣ

π. Πέτρος Χιρς, «Από την Β΄ Βατικανή (1965) στην Πανορθόδοξη Σύνοδο (Κρήτη 2016)»

Δείτε το video της ομιλίας εδώ

Μητρ. Πειραιώς: Λόγοι Παραιτήσεως από τη συμμετοχή στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο

«Από την Β΄ Βατικανή (1965) στην Πανορθόδοξη Σύνοδο (Κρήτη 2016)» - π. Πέτρος Χιρς, Δρ. Θεολογίας

Διακίδειος Σχολή Λαού Πατρών 

Τετάρτη 18 Μαΐου 2016

Ο Μητροπολίτης Μεσογαίας για την Μεγάλη Σύνοδο

"...Τὸ νὰ φωτογραφηθοῦν στὴν Κρήτη τετρακόσιοι ἐπίσκοποι μαζί, μὲ συμβατικὰ χαμόγελα, ἔχοντας προηγουμένως ἀνακατέψει τὸ τίποτα, ἢ ἔχοντας ὑπογράψει κείμενα χωρὶς αἷμα ἀλήθειας καὶ ὕδωρ ζωῆς, χωρὶς τὴ μάχαιρα τοῦ πνευματικοῦ λόγου, μὲ ἀκατανόητες θεολογικὲς διατυπώσεις στοχαστικοῦ ὑποβάθρου, μὲ διάθεση συγκάλυψης τῆς ἀλήθειας καὶ ὡραιοποίησης τῆς πραγματικότητας, ὅλα αὐτὰ ὄχι μόνον θὰ ἀκυρώσουν τὴν οὐσία τῆς Συνόδου, ἀλλὰ καίρια θὰ πλήξουν τὸ κῦρος τῆς Ὀρθόδοξης μαρτυρίας σήμερα καὶ γιὰ πάντα..." 

Εγκύκλιο για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο εξέδωσε ο Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος στην οποία αναφέρει:

"Ἀσφαλῶς θὰ ἔχετε πληροφορηθεῖ ὅτι τὴν Κυριακὴ τῆς Πεντηκοστῆς καὶ γιὰ ἕνα περίπου δεκαήμερο πρόκειται νὰ συνέλθει στὴν Κρήτη ἡ, ὅπως ὀνομάζεται, Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδος. Ἡ Σύνοδος αὐτὴ εἶναι Πανορθόδοξος, μὲ ἄλλα λόγια συμμετέχουν ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες μὲ ἀντιπροσωπεῖες τους ἐξ ἀρχιερέων, ἔχοντας ἐπικεφαλῆς τοὺς προέδρους τους, δηλαδὴ τοὺς Πατριάρχες καὶ Ἀρχιεπισκόπους τους. Μερικοὶ τῆς δίνουν χαρακτῆρα Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἂν καὶ γιὰ κάποιους λόγους, ἰδίως τελευταῖα, ἀποφεύγουν νὰ τὴν ὀνομάσουν ἔτσι. 
Ἡ Σύνοδος αὐτὴ εἶναι ἡ μόνη ἴσως τέτοιου μεγέθους στὴ δεύτερη χιλιετία, δηλαδὴ ἡ μόνη μετὰ τὴν ἀπόσχιση τῆς Ρώμης ἀπὸ τὴν ἑνότητα τῶν ὑπολοίπων Ἐκκλησιῶν, ἤτοι ἀπὸ τὸ σῶμα τῆς Μιᾶς, Ἁγίας Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, ὅπως ὁμολογοῦμε στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως. 
Ἀντιλαμβάνεται λοιπὸν κανεὶς τὴ βαρύτητά της καὶ τὶς ἐλπίδες καὶ προσδοκίες ποὺ ἡ σύγκλησή της γεννᾶ. Ὡς ἐκ τούτου, θεωρῶ μέγιστη ποιμαντικὴ εὐθύνη μου νὰ ἀπευθυνθῶ σὲ σᾶς, γιὰ νὰ σᾶς ἐνημερώσω γιὰ τὸ ἦθος καὶ τὴ σημασία της, διότι ὁ λαὸς κατὰ τὴν ἐκκλησιαστική μας παράδοση δὲν εἶναι ἁπλὸς θεατὴς τῶν τεκταινομένων, ἀλλὰ συμμετέχει μὲ τὴν προσευχή, τὸν λόγο του ἢ καὶ τὴν ὑγιῆ ἀντίδρασή του στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας".

Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ

Αρνητική απάντηση στο Φανάρι από την Εκκλησία της Ελλάδος

Με σημερινή απόφασή της η ΔΙΣ της Εκκλησίας της Ελλάδος απέρριψε το αίτημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου για συμμετοχή του Μητροπολίτη Εδέσσης στην πατριαρχική αντιπροσωπεία στην Μεγάλη Σύνοδο
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο σημερινό ανακοινωθέν της ΔΙΣ:
 «Κατόπιν εγγράφου του Σεβ. Μητροπολίτου Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας κ. Ιωήλ επί της προσκλήσεως της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου να μετάσχει ως Μέλος της Πατριαρχικής Αντιπροσωπείας στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, η Δ.Ι.Σ. αποφάσισε να μην επιτρέψει την κατά τα ανωτέρω συμμετοχή του, λαβούσα υπ’ όψιν αφ’ ενός μεν ότι η Πατριαρχική Πράξη του 1928 δεν περιλαμβάνει κάτι σχετικό, αφ’ ετέρου δε τυγχάνει κανονικώς άτοπο να μετέχει ο αυτός Ιεράρχης σε Συνοδικά Όργανα δύο Αυτοκεφάλων Εκκλησιών.»
Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη πρόσκληση εκ μέρους του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε Μητροπολίτη της Ελλαδικής Εκκλησίας για συμμετοχή στην πατριαρχική αντιπροσωπεία της Μεγάλης Συνόδου εντάσσεται στην κλιμακούμενη τακτική του Φαναρίου για σφετρισμό των λεγόμενων "Νέων Χωρών" σε βάρος της Εκκλησίας της Ελλάδος"

Δείτε εδώ το Δελτίο Τύπου της Δ.Ι.Σ.

Νέα απαίτηση του Φαναρίου για τις "Νέες Χώρες"

Σύμφωνα με δημοσίευμα του amen.gr το Οικουμενικό Πατριαρχείο ζητά την συμμετοχή του Μητρ. Εδέσσης στην αντιπροσωπεία του Πατριαρχείου στην Μεγάλη Σύνοδο.

Στην επίσημη 24μελή Αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Θρόνου για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο συμπεριελήφθη, σύμφωνα με πληροφορίες, με απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και ο σεβάσμιος Μητροπολίτης Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας Ιωήλ, ως εκπρόσωπος των Ιεραρχών των Μητροπόλεων των λεγομένων «Νέων Χωρών».

Υπενθυμίζεται ότι οι Μητροπόλεις της Βορείου Ελλάδος, της Ηπείρου, της Θράκης και των νήσων του Βορείου Αιγαίου υπάγονται Κανονικά στο Συνταγμάτιο του Οικουμενικού Θρόνου ενώ σε ό,τι αφορά τη διοίκησή τους αυτή παραχωρήθηκε επιτροπικώς, το 1928, στην Εκκλησία της Ελλάδος. 

Η πρόσκλησή αυτή πέραν του γεγονότος ότι είναι εξόχως τιμητική για τον Μητροπολίτη Εδέσσης, καθώς η επικείμενη Αγία και Μεγάλη Σύνοδος θα είναι ένα εκκλησιαστικό γεγονός παγκόσμιας εμβέλειας αφού για πρώτη φορά ύστερα από 12 αιώνες συγκαλείται μια τέτοια Σύνοδος, έχει όμως ως κίνηση και μια μεγάλη συμβολική σημασία. 

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο επιθυμεί στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο να εκπροσωπηθούν αντιπροσωπευτικά όλες οι εκκλησιαστικές επαρχίες του κλίματός του. 

Έτσι, εκλήθη και ο Μητροπολίτης Εδέσσης, από τις εν Ελλάδι Μητροπόλεις του κλίματος του Οικουμενικού Θρόνου. 

Σύμφωνα με πληροφορίες το Πατριαρχικό γράμμα διαβιβάστηκε στον Μητροπολίτη Εδέσσης δια της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος. 

Την ίδια ώρα, εκκλησιαστικοί κύκλοι αναφέρουν ότι η πρόσκληση στον Μητροπολίτη Εδέσσης θα απασχολήσει τη 12μελή Διαρκή Ιερά Σύνοδο της Ελλαδικής Εκκλησίας που αυτές τις ημέρες συνεδριάζει υπό την προεδρία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών. 

Μητροπολίτης Ναυπάκτου: Περί τῆς ὀντολογίας τοῦ προσώπου

Ἐπειδή θεωρῶ ὅτι τά κείµενα τά ὁποῖα θά προέλθουν ἀπό τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρέπει νά εἶναι σαφῆ, καθαρά καί νά µή ὑποκρύπτουν ἀντορθόδοξες θέσεις, γι’ αὐτό πρότεινα, µεταξύ τῶν ἄλλων, νά ἀντικατασταθῆ ὁ ὅρος πρόσωπο πού προέρχεται ἀπό σύγχρονες φιλοσοφικές καί κοινωνιολογικές ἀντιλήψεις, µέ τόν βιβλικό ὅρο ἄνθρωπος. Ἀνέπτυξα δέ τήν µεγάλη σηµασία αὐτῆς τῆς ἀλλαγῆς. Οἱ σύγχρονοι περσοναλιστές πού κάνουν λόγο γιά τό «ἀνθρώπινο πρόσωπο» καί τήν «ὀντολογία τοῦ προσώπου», συνδέουν τήν φύση µέ τήν ἀναγκαιότητα, τό δέ πρόσωπο µέ τήν ἐλευθερία καί τήν βούληση. Μιά τέτοια θεώρηση τῶν πραγµάτων συναντᾶται στούς ἀρχαίους αἱρετικούς, ὅπως τούς ἀρειανούς, τούς ἀπολλιναριστές καί τούς µονοθελῆτες, καθώς ἐπίσης στήν σύγχρονη δυτική φιλοσοφία, ὅπως φαίνεται σέ ἐκπροσώπους τοῦ ὑπαρξισµοῦ καί τοῦ γερµανικοῦ ἰδεαλισµοῦ. Οἱ ἅγιοι Πατέρες ἀντέκρουσαν τήν ἄποψη ὅτι ἡ φύση συνδέεται µέ τήν ἀναγκαιότητα, καί τήν ἄποψη γιά ὑποστατική θέληση καί βούληση, γιατί καταλήγουν σέ ἀλλοιώσεις τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας. Αὐτό φαίνεται ἰδιαίτερα στά κείµενα τοῦ ἁγίου Μαξίµου τοῦ Ὁµολογητοῦ. Μερικοί θεωροῦν ὅτι ἡ πρόταση αὐτή γιά ἀντικατάσταση ἀπό τό κείµενο πρός ψήφιση στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο τοῦ ὅρου πρόσωπο ἀπό τόν ὅρο ἄνθρωπος πρόκειται γιά ἕνα σχολαστικό θέµα καί ἕνα µικρᾶς σηµασίας ζήτηµα, στό ὁποῖο δέν πρέπει νά δοθῆ ἰδιαίτερη προσοχή. Ἐπειδή ὑπάρχει αὐτή ἡ ἀντίληψη γι’ αὐτό στήν συνέχεια θά δηµοσιεύσω µιά εἰσήγηση πού ἔκανε ὁ Γεώργιος Σίσκος, διδάκτωρ Θεολογίας καί ἐξειδικευµένος στήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Μαξίµου τοῦ Ὁµολογητοῦ, στήν ὁποία ἐξεπόνησε καί τήν διδακτορική του διατριβή πού ἐνεκρίθη ὁµοφώνως καί µέ ἄριστα. Ἡ εἰσήγηση αὐτή εἶναι περίληψη ἑνός µεγάλου κειµένου, πού εἶναι ἀπόλυτα τεκµηριωµένο βιβλιογραφικῶς, διάβασα δέ ὅλες τίς ὑποσηµειώσεις καί τά σχόλια στά ὁποῖα παραπέµπει καί καταγράφει αὐτούσιες τίς φράσεις τῶν συγχρόνων Ἑλλήνων θεολόγων περσοναλιστῶν. Πάντως, ἔστω καί σέ αὐτή τήν περίληψη ὁ ἀναγνώστης θά µπορέση νά καταλάβη τήν ὅλη προβληµατική τῆς ὀντολογίας τοῦ προσώπου, ὅπως τήν χρησιµοποιοῦν οἱ σύγχρονοι Ἕλληνες περσοναλιστές καί θά διαπιστώση τίς φοβερές συνέπειες στήν θεολογία καί στήν ἐκκλησιαστική πρακτική. Πρέπει νά διαβαστῆ προσεκτικά. Ὅταν δέ θά δηµοσιευθῆ τό πλῆρες κείµενο, τότε θά φανῆ ἐντονώτερα τό πρόβληµα τοῦ σύγχρονου περσοναλισµοῦ.
† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος

Διαβάστε το κείμενο

H όντως Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας

Του Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου

Ὅσο προχωροῦµε πρός τήν σύγκληση τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τόσο καί γράφονται διάφορα κείµενα, αὐξάνεται τό ἐνδιαφέρον τῶν Χριστιανῶν γιά τά ὅσα πρόκειται νά γίνουν σέ αὐτήν καί κυρίως γιά ὅσα θά ἀποφασισθοῦν. Προσπαθῶ νά δῶ τά θέµατα αὐτά µέ ψυχραιµία, νηφαλιότητα καί κυρίως µέσα ἀπό τήν καθολική πείρα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἤδη ἔχω συντάξει καί δηµοσιοποιήσει διάφορα κείµενα καί πρόκειται νά διατυπώσω τίς ἀπόψεις µου προφορικῶς καί γραπτῶς, κατά τήν Συνεδρίαση τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἡ ὁποία πρόκειται νά συνέλθη κατά τόν Μάϊο γιά νά λάβη σαφεῖς ἀποφάσεις ὡς πρός τήν στάση πού θά τηρήση ἡ Ἐκκλησία µας στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, πού θά συνέλθη στήν Κρήτη τόν Ἰούνιο. Ἐµεῖς, οἱ Ἐπίσκοποι, ὅπως καί οἱ Κληρικοί παντός βαθµοῦ, µοναχοί, θεολόγοι καί γενικά Χριστιανοί, µποροῦµε καί πρέπει νά καταθέτουµε τίς σκέψεις µας στά Συνοδικά ὄργανα τῆς Ἐκκλησίας καί νά ἐνηµερώνουµε τούς Χριστιανούς. ∆υστυχῶς ὅλη αὐτή ἡ συζήτηση γίνεται καθυστερηµένα, γιατί ἔπρεπε νά γίνη πρίν ὑπογραφοῦν τά κείµενα αὐτά κατά τήν Σύνοδο τῶν Προκαθηµένων στό Σαµπεζύ τῆς Γενεύης τόν παρελθόντα Ἰανουάριο. Εὐθύνονται δέ ὅλοι ἐκεῖνοι πού κρατοῦσαν τά κείµενα αὐτά «ὑπό τό µόδιον» καί δέν δίνονταν στήν δηµοσιότητα γιά εὐρύτερη συζήτηση οὔτε κἄν στούς Μητροπολίτες τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας µας γιά νά λάβουν γνώση. Αὐτή εἶναι µιά λυπηρά ἱστορία πού δέν περιποιεῖ τιµή σέ ἐκείνους πού τήν σχεδίασαν ἤ τήν ἐφάρµοσαν. Ἐπιφυλασσόµενος νά ἐκφράσω τίς ἀπόψεις µου κατά τήν Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, θά καταγράψω ἐδῶ µερικά σηµεῖα πού µποροῦν νά ὠφελήσουν ὅσους ἔχουν καλή διάθεση

Διαβάστε την συνέχεια εδώ