Χρήστος Οικονόμου, Ισλαμικές Σπουδές στο Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης. Επιστημονική προσέγγιση του θέματος.

ΧΡΗΣΤΟΥ Κ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

                                               τ. Κοσμήτορα και Προέδρου του Τμήματος

Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Α.Π.Θ.

Οι συνάδελφοί μου της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης με τίμησαν με  την εκλογή μου στη θέση του Κοσμήτορα και δύο φορές στην θέση του Προέδρου του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας. Γι’ αυτό έχω την υποχρέωση να εκφράσω τις απόψεις μου για ένα παιχνίδι που οδηγεί στο ξεπούλημα των Θεολογικών Σχολών και στην αλλοίωση των Θεολογικών Σπουδών στη Θεσσαλονίκη.

Η βούληση των καθηγητών της Θεολογικής Σχολής εκφράστηκε σε χωριστές ψηφοφορίες, ενώ έπρεπε να προηγηθεί γενική συνέλευση της Σχολής. Πάντως, στο Τμήμα Θεολογίας η πρόταση των Ισλαμικών Σπουδών πήρε είκοσι τρεις (23) θετικές ψήφους και δεκαπέντε (15) αρνητικές, αποχές ή απουσίες, ενώ στο Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας πήρε τριάντα μία (31) αρνητικές και δύο (2) θετικές. Συνεπώς επί συνόλου εβδομήντα ενός (71) Καθηγητών έλαβε είκοσι πέντε (25) θετικές και σαράντα έξι (46) αρνητικές. Ως εκ τούτου, η πρόταση των Ισλαμικών Σπουδών εν τοις πράγμασι, στο σύνολό τους απερρίφθη από τους καθηγητές της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης. Το ίδιο σκηνικό παρουσιάστηκε και στη Σύγκλητο, όπου καταχρηστικώς και αντικανονικά παραπέμφθηκε το θέμα, χωρίς να προηγηθεί γενική συνέλευση της Θεολογικής Σχολής. Από τους πενήντα τέσσερις (54) Συγκλητικούς ήταν παρόντες μόνο είκοσι πέντε (25), ούτε οι μισοί, από αυτούς ψήφισαν δέκα εννέα (19) θετικά με επιφυλάξεις και έξι (6) αρνητικά. Στο σύνολο δηλαδή των πενήντα τεσσάρων (54) συγκλητικών,  η πρόταση των Ισλαμικών Σπουδών πήρε δέκα εννέα (19) θετικές ψήφους και τριάντα πέντε (35) αρνητικές, αποχές ή απουσίες. Η έκφραση της συνείδησης των καθηγητών της Θεολογικής Σχολής και της Συγκλήτου ήταν αρνητική. 

Έρχομαι τώρα στο καθαρά επιστημονικό μέρος του θέματος και θέλω να απαντήσω στα ερωτήματα που τίθενται ως πρόφαση για την Ίδρυση των Ισλαμικών Σπουδών στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης.

Ὁ σύγχρονος οἰκουμενισμός

Ὁ σύγ­χρο­νος οἰ­κου­με­νι­σμὸς ἔ­χει τὶς ρί­ζες του στὶς δύ­ο πα­τρι­αρ­χι­κές ἐγ­κυ­κλί­ους τοῦ 1902 καὶ 1920 οἱ ὁ­ποῖ­ες μὲ αὐ­θαί­ρε­το καὶ αἰφ­νι­δι­α­στι­κὸ τρό­πο κα­ταρ­γοῦν τὴν πά­για ἐ­δῶ καὶ αἰ­ῶ­νες τα­κτι­κὴ ποὺ ἀ­κο­λου­θοῦ­σε ἡ Ἐκ­κλη­σί­α μας στὸν δι­ά­λο­γο μὲ τοὺς ἑ­τε­ρο­δό­ξους. Ἐ­πι­κρα­τεῖ πλέ­ον μί­α νέ­α ἀν­τί­λη­ψη στὴν δι­ε­ξα­γω­γὴ τοῦ δι­α­λό­γου ποὺ στη­ρί­ζε­ται σὲ κα­θα­ρά κοι­νω­νι­κὰ καὶ πο­λι­τι­κὰ κρι­τή­ρια. Κά­θε θε­ο­λο­γι­κὴ ἀ­να­φο­ρὰ ἀ­που­σιά­ζει καὶ ὁ θε­ο­λο­γι­κὸς λό­γος πα­ρα­χω­ρεῖ τὴν θέ­ση του στὴν κοι­νω­νι­κὴ πο­λι­τι­κὴ καὶ δι­πλω­μα­τί­α.
Ἡ εὐ­χὴ καὶ ἐ­πι­θυ­μί­α τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας νὰ ἐ­πα­να­κάμ­ψουν στοὺς κόλ­πους Της οἱ ἀ­πο­κο­πέν­τες ἀ­πὸ Αὐ­τὴν χρι­στια­νοὶ λαμ­βά­νει πλέ­ον τὴν μορ­φὴ τῆς ἐ­πι­δί­ω­ξης γιὰ τὴν ἐ­πί­τευ­ξη τῆς «ἑ­νώ­σε­ως τῶν Ἐκ­κλη­σι­ῶν». Ἡ «ἕ­νω­ση» με­τα­τρέ­πε­ται πλέ­ον ἀ­πὸ εὐ­χὴ σὲ αὐ­το­σκο­πὸ μὲ συ­νέ­πεια τὴν συ­νει­δη­τὴ καὶ ἠ­θε­λη­μέ­νη πα­ρά­βλε­ψη ὅ­λων τῶν ἀρ­νη­τι­κῶν στοι­χεί­ων στὴν προ­σπά­θεια προ­σεγ­γί­σε­ως τῶν ἑ­τε­ρο­δό­ξων.
Μέ­σα ἀ­πὸ ἀ­πα­ρά­δε­κτους συγ­κε­ρα­σμοὺς καὶ σχε­τι­κο­ποι­ή­σεις τῆς ἀ­λη­θεί­ας καὶ τῶν δογ­μά­των ἐ­πι­βάλ­λε­ται μί­α οὐ­νι­τί­ζου­σα δι­ά­στα­ση τοῦ οἰ­κου­με­νι­σμοῦ, ἡ ὁ­ποί­α πα­γι­ώ­θη­κε στὶς μέ­ρες μας καὶ στη­ρί­ζε­ται σὲ κα­θα­ρὰ νε­ο­ε­πο­χί­τι­κη λο­γι­κή. Μὲ βά­ση αὐ­τὴ τὴν νε­ο­ε­πο­χί­τι­κη καὶ οὐ­νι­τί­ζου­σα τα­κτι­κὴ ἡ ἀ­λή­θεια καὶ ἡ ἀ­κρί­βεια τῆς ὀρ­θο­δό­ξου πί­στε­ώς μας ἀ­πο­γυ­μνώ­νε­ται ἀ­πὸ τὸν ἀ­πο­κα­λυ­πτι­κὸ καὶ σω­τη­ρι­ο­λο­γι­κό της χα­ρα­κτή­ρα, ἀ­φοῦ ἐ­ξο­μοι­ώ­νε­ται μὲ τὴν αἵ­ρε­ση, τὴν ὁ­ποί­α ἀ­να­γνω­ρί­ζει ὡς μί­α ἄλ­λη ἐκ­δο­χὴ τῆς ἀ­λη­θεί­ας.
Δυ­στυ­χῶς αὐ­τὴ ἡ οὐ­νι­τί­ζου­σα νε­ο­ε­πο­χί­τι­κη δι­ά­στα­ση τοῦ οἰ­κου­με­νι­σμοῦ ἀ­πο­τε­λεῖ τὴν βά­ση πά­νω στὴν ὁ­ποί­α δι­ε­ξά­γον­ται ὅ­λοι οἱ δι­ά­λο­γοι μὲ τοὺς ἑ­τε­ρο­δό­ξους ἀ­κό­μη καὶ μὲ τοὺς ἀλ­λο­θρή­σκους. Ὁ δι­ά­λο­γος μὲ τοὺς πα­πι­κούς, ὁ δι­ά­λο­γος στὰ πλαί­σια τοῦ Π.Σ.Ε. καὶ οἱ δι­α­θρη­σκεια­κοὶ δι­ά­λο­γοι δι­ε­ξά­γον­ται μὲ βά­ση πάν­τα αὐ­τὴ τὴν ἴ­δια λο­γι­κή.
Ἀ­να­πα­ρά­γε­ται καὶ ἐ­πι­βάλ­λε­ται, ἔ­τσι, ἡ ψευ­δο­α­λή­θεια καὶ ὁ ψευ­δο­χρι­στι­α­νι­σμός τῶν ψευ­δο­εκ­κλη­σι­ῶν, ποὺ μὲ τό­ση ἐ­νάρ­γεια πε­ρι­έ­γρα­φε ὁ σύγ­χρο­νος Ἅ­γιος καὶ με­γά­λος δογ­μα­το­λό­γος τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας μας Ἰ­ου­στῖ­νος Πό­πο­βιτς: «Ὁ Οἰ­κου­με­νι­σμὸς εἶ­ναι κοι­νὸν ὄ­νο­μα διὰ τοὺς ψευ­δο­χρι­στι­α­νι­σμούς, διὰ τὰς ψευ­δο­εκ­κλη­σί­ας τῆς Δυ­τι­κῆς Εὐ­ρώ­πης. Μέ­σα του εὑ­ρί­σκε­ται ἡ καρ­διὰ ὅ­λων τῶν εὐ­ρω­πα­ϊ­κῶν οὐ­μα­νι­σμῶν, μὲ ἐ­πι­κε­φα­λῆς τὸν Πα­πι­σμόν. Ὅ­λοι δέ αὐ­τοὶ οἱ ψευ­δο­χρι­στι­α­νι­σμοί, ὅ­λαι αἱ ψευ­δο­εκ­κλη­σί­αι, δὲν εἶ­ναι τί­πο­τε ἄλ­λο πα­ρὰ μί­α αἵ­ρε­σις πα­ρα­πλεύ­ρως εἰς τὴν ἄλ­λην αἵ­ρε­σιν. Τὸ κοι­νὸν εὐ­αγ­γε­λι­κὸν ὄ­νο­μά των εἶ­ναι ἡ πα­ναί­ρε­σις» (Ἀρ­χιμ. Ἰ­ου­στί­νου Πό­πο­βιτς, Ἡ  Ὁρ­θό­δο­ξος Ἐκ­κλη­σί­α καὶ ὁ Οἰ­κου­με­νι­σμός, ἔκδ. Ἱ­ε­ρᾶς Μο­νῆς Ἀρ­χαγ­γέ­λων Τσέ­λι­ε, σελ. 224).
Ὁ οἰ­κου­με­νι­σμὸς τῶν ἡ­με­ρῶν μας δὲν στη­ρί­ζε­ται στὴν δογ­μα­τι­κὴ ἀ­λή­θεια, ἀλ­λὰ εἶ­ναι ἀ­πό­λυ­τα ἀν­θρω­πο­μορ­φι­κός, ἀν­θρω­πο­κεν­τρι­κός, ἀ­πνευ­μά­τι­στος καὶ ἀ­θε­ο­λό­γη­τος, ὅ­πως πο­λὺ εὔ­στο­χα τὸν πε­ρι­γρά­φει ὁ μα­κα­ρι­στός Γέ­ρον­τας Γε­ώρ­γιος Κα­ψά­νης:
 «Ὁ  Οἰ­κου­με­νι­σμὸς ὅ­πως δι­ε­ξά­γε­ται σή­με­ρον φαί­νε­ται ὅ­τι ἔ­χει οὐ­μα­νι­στι­κόν-ἀν­θρω­πο­κεν­τρι­κόν χα­ρα­κτῆ­ρα καὶ ὄ­χι θε­ο­λο­γι­κὸν καὶ πνευ­μα­τι­κόν. Πα­ρα­με­ρί­ζει τὴν Πί­στιν (δόγ­μα) καὶ τὴν Πα­ρά­δο­σιν τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας καὶ ἀ­πο­βλέ­πει πε­ρισ­σό­τε­ρον εἰς πρα­κτι­κοὺς σκο­πούς. Βλέ­πει τὴν Ἐκ­κλη­σί­αν κυ­ρί­ως ὡς ἀν­θρώ­πι­νον ἵ­δρυ­μα, τὸ ὁ­ποῖ­ον ἡ­νω­μέ­νον θὰ δυ­νη­θῇ νὰ ἀν­τι­με­τω­πί­σῃ καλ­λί­τε­ρον τοὺς ἐ­χθρούς του... Μό­νον ὁ ὅ­λος Θε­άν­θρω­πος ἠμ­πο­ρεῖ νὰ σώ­σῃ καὶ τὸν ὅ­λον ἄν­θρω­πον. Ἐν ὀ­νό­μα­τι αὐ­τοῦ τοῦ ὅ­λου Θε­αν­θρώ­που Χρι­στοῦ καὶ τοῦ ὅ­λου Σώ­μα­τός Του, τῆς Ὀρ­θο­δο­ξί­ας, δὲν δυ­νά­με­θα νὰ δι­α­πραγ­μα­τευ­θῶ­μεν ‟ἐ­πὶ ἴ­σοις ὅ­ροις” μὲ τοὺς ‟πα­ρα­μορ­φω­μέ­νους Χρι­στούς” τῶν δυ­τι­κῶν, Ρω­μαι­ο­κα­θο­λι­κῶν καὶ Προ­τε­σταν­τῶν» (Ἀρ­χιμ. Γε­ωρ­γί­ου Κα­ψά­νη, Ὀρ­θο­δο­ξί­α καὶ Οὐ­μα­νι­σμός-Ὀρ­θο­δο­ξί­α καὶ Πα­πι­σμός, ἔκ­δ. Ἱ­ε­ρᾶς Μο­νῆς Ὁ­σί­ου Γρη­γο­ρί­ου, Ἅ­γιον Ὄ­ρος 1996, σελ. 83-84).
Ὁ σύγ­χρο­νος οἰ­κου­με­νι­σμὸς ἀρ­νού­με­νος νὰ θέ­σει τὸν δά­κτυ­λο ἐ­πὶ τὸν τύ­πον τῶν ἥ­λων καὶ ἐ­ξαν­τλού­με­νος σὲ μί­α ἐ­πι­δερ­μι­κὴ καὶ ἀ­ναι­μι­κὴ ἀν­τι­με­τώ­πι­ση τῶν οὐ­σι­α­στι­κῶν προ­βλη­μά­των καὶ τῶν θε­ο­λο­γι­κῶν δι­α­φο­ρῶν ἀ­δι­κεῖ πε­ρισ­σό­τε­ρο ἀ­πὸ ὅ­λους τοὺς ἴ­διους τοὺς ἑ­τε­ρο­δό­ξους. Αὐ­τὴ ἡ ἀ­κα­τά­σχε­τη ἀ­γα­πο­λο­γί­α, ἡ ἀ­γω­νι­ώ­δης μέ­ρι­μνα νὰ μὴν εἰ­πω­θεῖ τί­πο­τε κα­κό ἢ δυ­σά­ρε­στο, ἡ δια­ρκὴς φρον­τί­δα νὰ εἴ­μα­στε εὐ­χά­ρι­στοι, οἱ κο­σμι­κοῦ τύ­που ψευ­το­ευ­γέ­νει­ες καὶ ὁ στρου­θο­κα­μη­λι­σμὸς φα­νε­ρώ­νουν πε­ρισ­σό­τε­ρο ἀ­φέ­λεια, πα­ρὰ ὑ­πεύ­θυ­νη ἀν­τι­με­τώ­πι­ση καὶ συμ­πε­ρι­φο­ρά.
Μιὰ τέ­τοι­α τα­κτι­κὴ πόρ­ρω ἀ­πέ­χει ἀ­πὸ τὴν ἀ­λη­θι­νὴ καὶ ἔμ­πο­νη ἀ­γά­πη πρὸς τοὺς ἑ­τε­ρο­δό­ξους ἀ­δελ­φούς μας. Ὅ­πως πο­λὺ εὔ­στο­χα πα­ρα­τη­ρεῖ ὁ Προ­η­γού­με­νος τῆς Μο­νῆς Ἰ­βή­ρων ἀρ­χιμ. Βα­σί­λει­ος Γον­τι­κά­κης,  «Οἱ Πα­τέ­ρες τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας, ποὺ φά­νη­καν “σκλη­ροί” στὴ δι­α­τή­ρη­σι τοῦ “Δόγ­μα­τος” εἶ­ναι ἐ­κεῖ­νοι ποὺ ἀ­γά­πη­σαν πε­ρισ­σό­τε­ρο ἀ­πὸ κά­θε ἄλ­λον τὸν ἄν­θρω­πον. Για­τί γνώ­ρι­σαν τὰ ἀ­πύθ­με­να βά­θη του καὶ δὲν θέ­λη­σαν πο­τὲ νὰ τὸν κο­ρο­ϊ­δέ­ψουν μὲ τὶς συ­ναι­σθη­μα­το­λο­γί­ες ἐ­φή­με­ρης καὶ ἀ­νύ­παρ­κτης ἀ­γά­πης, ἀλ­λὰ τὸν σε­βά­στη­καν προ­σφέ­ρον­τάς του τὸ Εὐ­αγ­γέ­λιο τῆς Ἀ­λη­θεί­ας, ποὺ χα­ρί­ζει τὴ μα­κα­ρί­α ἐν Ἁ­γί­ῳ Πνεύ­μα­τι ζω­ή» (Ο.Τ., ἀρ. φ. 98, 1-3-1969).
Μὲ τὴν ἴ­δια ἀ­λη­θι­νὴ καὶ ἔμ­πο­νη ἀ­γά­πη πρὸς ὅ­λους τοὺς χρι­στια­νοὺς ὁ μα­κα­ρι­στὸς Γέ­ρον­τας Γε­ώρ­γιος Κα­ψά­νης ἐκ­φρά­ζει τὰ αἰ­σθή­μα­τα καὶ τὸ δι­α­χρο­νι­κὸ φρό­νη­μα τοῦ Ἁ­γί­ου Ὄ­ρους:
«Αἰ­σθα­νό­με­θα τὸν οἰ­κου­με­νι­σμὸν ὡς κά­τι ποὺ ἀ­πο­μα­κρύ­νει τὴν ἕ­νω­σιν καὶ μά­λι­στα τό­σον τὴν ἀ­πο­μα­κρύ­νει ὅ­σον φαί­νε­ται νὰ τὴν φέ­ρῃ πλη­σί­ον μας. | Ἀ­γα­πῶ­μεν τοὺς ἑ­τε­ρο­δό­ξους χρι­στια­νοὺς καὶ δι’ αὐ­τὸ θέ­λο­μεν μί­αν πραγ­μα­τι­κὴν καὶ ἁ­γί­αν ἕ­νω­σιν μα­ζί των. Δὲν θέ­λο­μεν μί­αν συ­νύ­παρ­ξιν ἢ μί­αν ἀ­νο­χὴν ἢ μί­αν ποι­κι­λί­αν «πί­στε­ων», δι­ό­τι αὐ­τὸ δὲν εἶ­ναι ἡ ἀ­γά­πη τοῦ Χρι­στοῦ, οὔ­τε ἀ­σφα­λὴς καὶ δια­ρκὴς ἕ­νω­σις εἰς τὴν ἁ­γί­αν Τριά­δα. | Θέ­λο­μεν νὰ πι­στεύ­ω­μεν ὅ,τι κοι­νω­νοῦ­μεν καὶ νὰ κοι­νω­νοῦ­μεν ὅ,τι πι­στεύ­ο­μεν, τὸν Θε­άν­θρω­πον Χρι­στόν, ὁ­λό­κλη­ρον εἰς ὁ­λό­κλη­ρον τὸ Σῶ­μα Του. | Οὔ­τε θέ­λο­μεν νὰ προ­δώ­σω­μεν τὸν ἄν­θρω­πον, ποὺ ἀ­να­μέ­νει τὴν σω­τη­ρί­αν του ἀ­πὸ τὸν ὅ­λον Θε­άν­θρω­πον. | Δι’ αὐ­τὸ ἠμ­πο­ροῦ­μεν νὰ ὁ­μο­λο­γή­σω­μεν, ἠμ­πο­ροῦ­μεν καὶ νὰ ἀ­πο­θά­νω­μεν, ἀλ­λ’ ὄ­χι καὶ νὰ συμ­βι­βα­σθῶ­μεν. | Δὲν δυ­νά­με­θα ἄλ­λως τε νὰ ὁ­μι­λή­σω­μεν ἄλ­λως. Αὐ­τὸ ποὺ ζῶ­μεν καὶ αὐ­τὸ ποὺ πα­ρε­λά­βο­μεν, μᾶς ἀ­ναγ­κά­ζει νὰ ὁ­μι­λή­σω­μεν κα­τ’ αὐ­τὸν τὸν τρό­πον. | Ἐ­ὰν μά­λι­στα ἡ­μεῖς ὡς Ἁ­γι­ο­ρεῖ­ται ὁ­μι­λή­σω­μεν δι­α­φο­ρε­τι­κὰ ἀ­π’ ὅ,τι ὡ­μί­λη­σεν ὁ ἅ­γιος Γρη­γό­ριος ὁ Πα­λα­μᾶς, οἱ μὴ συλ­λει­τουρ­γή­σαν­τες μὲ τοὺς Λα­τι­νό­φρο­νας καὶ θα­να­τω­θέν­τες Ἁ­γι­ο­ρεῖ­ται, ὁ ὅ­σιος Νι­κό­δη­μος καὶ οἱ λοι­ποὶ Πα­τέ­ρες μας, οἱ ἐν ἀ­σκή­σει καὶ ἀ­θλή­σει δι­α­λάμ­ψαν­τες, τοῦ­το θὰ εἶ­ναι Θε­οῦ ἐγ­κα­τά­λει­ψις. Καὶ τὰ ὀ­στᾶ μας θὰ δι­α­σκορ­πι­σθοῦν μὲ τὰ ὀ­στᾶ τῶν ἀν­θρω­πα­ρέ­σκων» (Ἀρ­χιμ. Γε­ωρ­γί­ου Κα­ψά­νη, Ὀρ­θο­δο­ξί­α καὶ Οὑ­μα­νι­σμός-Ὀρ­θο­δο­ξί­α καὶ Πα­πι­σμός, ἔκ­δ. Ἱ­ε­ρᾶς Μο­νῆς Ὁ­σί­ου Γρη­γο­ρί­ου, Ἅ­γιον Ὄ­ρος 1996, σελ. 84-85).

Περιοδικό Ἁγιορειτῶν Πατέρων

Γέρων Σάββας Λαυριώτης, Η πατερική στάση έναντι του Οικουμενισμού και των αιρέσεων

Oμιλία Γέροντα Σάββα Λαυριώτη στον Ορθόδοξο Τύπο ''H ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΈΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ'' Την Κυριακή 28 Δεκεμβρίου και ώρα 18.00, πραγματοποιηθηκε ομιλία από τον μοναχό Γέροντα Σάββα Λαυριώτη με θέμα "Ιησούς Χριστός, χθες και σήμερα ο Αυτός και εις τους Αιώνας", στην αίθουσα του Ορθόδοξου Τύπου, Λεωφ. Θησέως 25, Νέα Ερυθραία Αττικής.Στο πέρας της σημαντικής και διαφωτιστικής αυτής ομιλίας έγινε ωφέλιμος διάλογος.

Χριστὸς ἐτέχθη! ἀληθῶς ἐτέχθη!

Οι διαχειριστές του blog Επόμενοι τοις Αγίοις Πατράσι σας εύχονται Καλά Χριστούγεννα με υγεία αγάπη και χαρά για όλον τον κόσμο!

ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΩΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΟΦΥΛΑΚΑΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

Τό Ἅ­γιον Ὄ­ρος δι­ε­τή­ρη­σε ἀ­νέ­κα­θεν τήν αὐ­το­συ­νει­δη­σί­α του ὅ­τι «πα­ρα­μέ­νει Χά­ρι­τι Χρι­στοῦ πι­στός θε­μα­το­φύ­λαξ τῆς ἁ­γί­ας Ὀρ­θο­δό­ξου πί­στε­ως, τήν ὁ­ποί­α οἱ θε­ο­κή­ρυ­κες Ἀ­πό­στο­λοι πα­ρέ­δω­σαν στήν Ἐκ­κλη­σί­α καί οἱ θε­ο­φό­ροι Πα­τέ­ρες μας μέ ἅ­γι­ες Οἰ­κου­με­νι­κές Συ­νό­δους δι­ε­τή­ρη­σαν διά τῶν αἰ­ώ­νων ἀ­πα­ρα­χά­ρα­κτη» (Ὑ­πό­μνη­μα Ἁ­γί­ου Ὄ­ρους Ο.Τ., ἀρ.φ. 1801, 9-10-2009). Ἡ στά­ση του στά ζη­τή­μα­τα τῆς πί­στε­ως ὑ­πῆρ­ξε πάν­το­τε σύμ­φω­νη πρός τήν «μα­κράν πα­ρά­δο­σίν του ὡς Ἀ­κρο­πό­λε­ως τῆς Ὀρ­θο­δο­ξί­ας, ἀλ­λά καί πρός τάς εὐ­θύ­νας ἡ­μῶν τῶν Ἁ­γι­ο­ρει­τῶν ὡς ἀ­γρύ­πνων φρου­ρῶν, τῆς αἱ­μα­το­βα­φοῦς καί ἁ­γί­ας πί­στε­ως τῶν Πα­τέ­ρων... καί ἐν ἐ­πι­γνώ­σει τῆς εὐ­θύ­νης ὅ­τι εἴ­με­θα συ­νε­χι­σταί τῶν ἀ­γώ­νων τῶν ἐ­πί Βέκ­κου μαρ­τυ­ρη­σάν­των ἁ­γί­ων Πα­τέ­ρων» (Ἀ­παν­τη­τι­κή Ἐ­πι­στο­λή Ἱ. Μ. Ξε­νο­φῶν­τος, Ο.Τ., ἀρ.φ. 128, 1-11-1970).

Τό Ἅ­γιον Ὄ­ρος δι­ε­τή­ρη­σε, ἐ­πί­σης, ἀ­νέ­κα­θεν τήν ἀ­πό­λυ­τη ἐ­πί­γνω­ση τῆς εὐ­θύ­νης του ἔ­ναν­τι τοῦ ὀρ­θο­δό­ξου πλη­ρώ­μα­τος, πού προ­σβλέ­πει πάν­το­τε σ’ αὐ­τό ὡς θε­μα­το­φύ­λα­κα τῆς ἀ­κρι­βεί­ας καί τῆς ἀ­λη­θεί­ας τῆς ὀρ­θο­δό­ξου πί­στε­ώς μας. «Αἰ­σθα­νό­με­θα βα­ρεῖ­α τήν εὐ­θύ­νη μας ἔ­ναν­τι τοῦ πι­στοῦ λα­οῦ τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας, ὁ ὁ­ποῖ­ος προ­σβλέ­πει στόν ἀ­θω­νι­κό Μο­να­χι­σμό, ὡ­σάν σέ ἀ­δι­α­πραγ­μά­τευ­το φύ­λα­κα τῶν ἱ­ε­ρῶν Πα­ρα­δό­σε­ων», ἀ­νέ­φε­ρε ἡ Ἱ­ε­ρά Κοι­νό­της σέ ἀ­να­κοί­νω­σή της τόν Ἰ­α­νουά­ριο τοῦ 2007 (Ο.Τ, ἀρ.φ. 1672, 12-1-2007).

Ἡ δι­α­κή­ρυ­ξη αὐ­τή ἦ­ταν ἡ ἐ­πι­βε­βλη­μέ­νη στοί­χι­ση μέ τούς ἀ­γω­νι­στές καί ὁ­μο­λο­γη­τές ἁ­γι­ο­ρεῖ­τες πα­τέ­ρες, πού ὄρ­θω­σαν τό ἀ­νά­στη­μά τους καί ἀν­τι­στά­θη­καν σθε­να­ρά στόν πρω­τερ­γά­τη τῶν ἀν­τορ­θο­δό­ξων οἰ­κου­με­νι­στι­κῶν πα­ρε­κτρο­πῶν τόν Πα­τριά­ρχη Ἀ­θη­να­γό­ρα, τοῦ ὁ­ποί­ου οἱ ἁ­γι­ο­ρεῖ­τες δι­έ­κο­ψαν τό­τε τό μνη­μό­συ­νο. «Ἡ­μεῖς σε­βό­με­θα –δι­ε­κή­ρυσ­σαν οἱ πα­τέ­ρες μας– καί ἐμ­μέ­νο­μεν πι­στοί εἰς ὅ­σα δόγ­μα­τα ἐ­θέ­σπι­σαν οἱ Θε­ο­φό­ροι ἡ­μῶν Πα­τέ­ρες τῶν Ἑ­πτά Οἰ­κου­με­νι­κῶν Συ­νό­δων μέ τήν χά­ριν τοῦ Ἁ­γί­ου Πνεύ­μα­τος, καί πα­ρε­λά­βο­μεν ὡς πα­ρα­κα­τα­θή­κην ἡ­μεῖς οἱ με­τα­γε­νέ­στε­ροι... τό Ἅ­γιον Ὄ­ρος δέν θά πα­ρεκ­κλί­νῃ πο­σῶς οὔ­τε κα­τά κε­ραί­αν τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου γραμ­μῆς τῶν Ἑ­πτά Οἰ­κου­με­νι­κῶν Συ­νό­δων, οὔ­τε δέ καί θά με­τά­ρῃ ὅ­ρια ἅ ἔ­θε­σαν οἱ Θε­ο­φό­ροι ἡ­μῶν Πα­τέ­ρες. Ἔ­χει πι­κράν ἱ­στο­ρι­κήν πεῖ­ραν τό Ἅ­γιον Ὄ­ρος, τοι­ού­των ἐ­νερ­γει­ῶν κα­τά τό πα­ρελ­θόν, καί δι’ αὐ­τόν τόν λό­γον πρέ­πει νά εἶ­ναι ἐ­πι­φυ­λα­κτι­κόν εἰς τάς φι­λο­φρο­νή­σεις ταύ­τας τῆς Ρω­μαι­ο­κα­θο­λι­κῆς Ἐκ­κλη­σί­ας... Σᾶς δι­α­βε­βαι­οῦ­μεν δέ ὅ­τι εἴ­με­θα πρό­θυ­μοι πάν­το­τε, ἐ­άν πα­ρα­στῇ ἀ­νάγ­κη νά θυ­σι­ά­σω­μεν καί αὐ­τήν ταύ­την τήν ζω­ήν μας, ὡς τοῦ­το ἔ­πρα­ξαν καί οἱ προ­κά­το­χοι ἡ­μῶν Ἁ­γι­ο­ρεῖ­ται Πα­τέ­ρες ἐ­πί Λα­τι­νό­φρο­νος Πα­τριά­ρχου Βέκ­κου» (Ἱ. Μο­νή Ἁ­γί­ου Παύ­λου, Ο.Τ. ἀρ.φ. 71, Ἰ­α­νουά­ριος 1967).

Ἔ­κτο­τε τό Ἅ­γιον Ὄ­ρος δέν στα­μά­τη­σε νά ἀ­γρυ­πνᾶ καί νά πα­ρα­κο­λου­θεῖ μέ ἰ­δι­αί­τε­ρο ἐν­δι­α­φέ­ρον, ἀλ­λά καί ἀ­νη­συ­χί­α τά τε­κται­νό­με­να στά πλαί­σια τῶν ἐ­πα­φῶν καί τῶν δι­α­λό­γων μέ τούς ἑ­τε­ρο­δό­ξους. Δέν δί­στα­σε δέ νά κα­τα­δει­κνύ­ει καί νά ἐ­λέγ­χει τίς «πα­ρεκ­κλί­νου­σες» ἐ­νέρ­γει­ες, ἀ­κό­μη κι ἄν αὐ­τές προ­έρ­χον­ταν ἀ­πό τίς κε­φα­λές τῆς ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας.

Τόν Δε­κέμ­βριο τοῦ 1988 ἡ Ἱ­ε­ρά Κοι­νό­της δι­α­μαρ­τυ­ρό­με­νη γιά τήν συμ­με­το­χή τοῦ Πα­τριά­ρχου Δη­μη­τρί­ου στήν πα­πι­κή λει­τουρ­γί­α τοῦ Βα­τι­κα­νοῦ ἀ­να­φέ­ρει: «Εἶ­ναι εὔ­λο­γον, Πα­να­γι­ώ­τα­τε Δέ­σπο­τα, τό Ἅ­γιον Ὄ­ρος νά πα­ρα­κο­λου­θῇ τήν ζω­ήν τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας, καί ὅ­σα πράτ­τει Αὕ­τη ὡς Μή­τηρ διά τά τέ­κνα της... Διά ταῦ­τα με­τ’ ἀ­δι­α­πτώ­του ἐν­δι­α­φέ­ρον­τος πα­ρα­κο­λου­θεῖ τάς με­τά τῶν ἑ­τε­ρο­δό­ξων σχέ­σεις καί εἶ­ναι ἑ­πό­με­νον νά ἀ­νη­συ­χῆ ὁ­σά­κις αὗ­ται πα­ρεκ­κλί­νου­σιν τῆς ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σι­ο­λο­γί­ας καί Πα­ρα­δό­σε­ως» (Ο.Τ. ἀρ.φ. 772, 15-1-1988).

Αὐ­τή ἡ κα­λή ἀ­νη­συ­χί­α, πού πάν­το­τε ἐ­ξέ­φρα­ζε τό Ἅ­γιον Ὄ­ρος, δυ­στυ­χῶς, στίς μέ­ρες μας ἔ­χει ἀ­το­νή­σει καί δέν ἐκ­φρά­ζε­ται μέ τόν ἴ­διο σθε­να­ρό καί ἀ­πο­φα­σι­στι­κό τρό­πο ὅ­πως στό πα­ρελ­θόν. Μί­α ἁ­πλή ἀν­τι­πα­ρα­βο­λή τῶν κει­μέ­νων καί μί­α σύγ­κρι­ση τῶν θέ­σε­ων ἀ­πο­κα­λύ­πτει τήν με­τα­βο­λή στήν ἀν­τι­με­τώ­πι­ση, τήν με­τρί­α­ση τῶν ἀν­τι­δρά­σε­ων, τήν χλι­α­ρό­τη­τα στίς το­πο­θε­τή­σεις, τήν ἐ­φε­κτι­κό­τη­τα στήν στά­ση, τόν ἐ­φη­συ­χα­σμό τῶν συ­νει­δή­σε­ων.

Βι­ώ­νου­με στίς μέ­ρες μας μέ ἀ­κό­μη πιό τρα­γι­κό τρό­πο, δυ­στυ­χῶς, τήν θλι­βε­ρή δι­α­πί­στω­ση τοῦ μα­κα­ρι­στοῦ Γέ­ρον­τος Θε­ο­κλή­του Δι­ο­νυ­σιά­του:

«Πρέ­πει νά ὁ­μο­λο­γή­σω­μεν ὅ­τι ἔ­χο­μεν καί ἡ­μεῖς τήν "κρί­σιν" μας. Κρί­σιν ποι­μέ­νων καί θε­ο­λό­γων. Δέν ἔ­χει, βε­βαί­ως ση­μα­σί­αν, ἄν τε­λι­κῶς δέν θά δυ­νη­θοῦν νά βλά­ψουν τήν Ἐκ­κλη­σί­αν τοῦ Χρι­στοῦ. Βέ­βαι­ον ὅ­μως εἶ­ναι, ὅ­τι φθεί­ρουν τό ὀρ­θό­δο­ξον φρό­νη­μα τοῦ λα­οῦ μας καί στε­ρε­ώ­νουν τούς αἱ­ρε­τι­κούς εἰς τάς πλά­νας των. Ἀλ­λά ἐ­λη­σμο­νή­σα­μεν. Τό νά εἶ­ναι τις Ὀρ­θό­δο­ξος ποι­μήν καί θε­ο­λό­γος εἶ­ναι μέ­γα πρᾶγ­μα. "Γεν­ναί­ας δεῖ­ται ψυ­χῆς" κα­τά Χρυ­σό­στο­μον. Ποῦ νά εὕ­ρω­μεν τούς γεν­ναί­ους; Ποῦ εἶ­ναι οἱ Πα­τε­ρι­κοί; Ποῦ οἱ Μάρ­τυ­ρες τῆς πί­στε­ως; Φο­βού­με­θα μή­πως εὑ­ρι­σκό­με­θα εἰς τάς ἐ­σχά­τας ἡ­μέ­ρας.

Ἀ­παι­σι­ο­δο­ξοῦ­μεν; Ἀλ­λά πῶς νά ἑρ­μη­νεύ­σω­μεν τό φαι­νό­με­νον τῆς τό­σον ἐ­κτε­τα­μέ­νης ἀ­φα­σί­ας, τῆς μει­ο­δο­σί­ας ἐν τῇ πί­στει, τῆς ἀ­που­σί­ας ζή­λου ὑ­πέρ τῆς εὐ­σε­βεί­ας, τῆς βα­θεί­ας σι­ω­πῆς, ἥ­τις δι­α­δέ­χε­ται τά αἱ­ρε­τι­κά κη­ρύγ­μα­τα "Ὀρ­θο­δό­ξων" ποι­μέ­νων; ποῦ εἶ­ναι αἱ ἀ­στρα­παί τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου θε­ο­λο­γί­ας;» (Ο.Τ., ἀρ.φ.112, 10-2-1969).

Ἐ­μεῖς οἱ ὑ­πο­γρά­φον­τες, ὡς ἁ­πλοί ἁ­γι­ο­ρεῖ­τες, ἐ­πα­να­λαμ­βά­νου­με αὐ­τά πού δι­ε­κή­ρυ­ξε ἡ Ἱ­ε­ρά Κοι­νό­της τόν Ἰ­α­νουά­ριο τοῦ 2007 με­τά τήν ἐ­πί­σκε­ψη τοῦ Πά­πα στό Φα­νά­ρι καί τήν συμ­με­το­χή του στήν πα­τρι­αρ­χι­κή λει­τουρ­γί­α καί τήν ἐ­πί­σκε­ψη τοῦ μα­κα­ρι­στοῦ Ἀρ­χι­ε­πι­σκό­που Χρι­στο­δού­λου στό Βα­τι­κα­νό: «Ἐ­πι­θυ­μοῦ­με οἱ Ἁ­γι­ο­ρεῖ­ται καί ἀ­γω­νι­ζό­με­θα διά βί­ου νά φυ­λά­ξω­με τήν πα­ρα­κα­τα­θή­κη τῶν Ἁ­γί­ων Πα­τέ­ρων μας. Πε­ρι­φρου­ροῦ­με ὡς κό­ρην ὀ­φθαλ­μοῦ τήν δογ­μα­τι­κή μας συ­νεί­δη­ση. Φο­βού­με­θα νά σι­ω­πή­σω­με, ὁ­σά­κις τί­θεν­ται ζη­τή­μα­τα, πού ἀ­φο­ροῦν στήν πα­ρα­κα­τα­θή­κη τῶν Πα­τέ­ρων» (Ἀ­να­κοί­νω­ση Ἱ­ε­ρᾶς Κοι­νό­τη­τος Ἁ­γί­ου Ὄ­ρους, O.T. ἀρ.φ.1671, 5-1-2007).

«Φο­βού­με­θα νά σι­ω­πή­σω­με» καί σή­με­ρα, ὅταν βλέ­που­με ὅ­λα ὅ­σα οἱ προ­γε­νέ­στε­ροί μας ἁ­γι­ο­ρεῖ­τες μο­να­χοί μέ ὁ­μο­λο­για­κό φρό­νη­μα καί παρ­ρη­σί­α ἀ­πε­στρέ­φον­το καί κα­τε­δί­κα­ζαν, ὄ­χι μό­νον νά ἐ­πα­να­λαμ­βά­νον­ται, ἀλ­λά νά ἔ­χουν πλέ­ον πα­γι­ω­θεῖ ὡς ἐκ­κλη­σι­α­στι­κό ἔ­θος καί κρα­τοῦ­σα ἀν­τί­λη­ψη.

«Φο­βού­με­θα νά σι­ω­πή­σω­με» καί ἐ­μεῖς σή­με­ρα συμ­με­ρι­ζό­με­νοι τήν δι­α­πί­στω­ση τοῦ ἀρ­χιμ. Βα­σι­λεί­ου Γον­τι­κά­κη, ὅ­ταν ὡς ἡ­γού­με­νος, τό­τε, τῆς Ἱ­ε­ρᾶς Μο­νῆς Σταυ­ρο­νι­κή­τα δι­έ­κο­ψε, μα­ζί καί μέ τήν συν­τρι­πτι­κή πλει­ο­ψη­φί­α τῶν ἁ­γι­ο­ρει­τῶν, τό μνη­μό­συ­νο τοῦ Πα­τριά­ρχη Ἀ­θη­να­γό­ρα: «ἐ­παύ­σα­μεν τό μνη­μό­συ­νον, αἰ­σθαν­θέν­τες ὅ­τι ἐ­ξέ­λι­πε πᾶν πε­ρι­θώ­ριον ἀ­νο­χῆς ἤ προ­θε­σμί­α ἀ­να­μο­νῆς» (O.T. ἀρ.φ. 142, 15-6-1971).

«Φο­βού­με­θα νά σι­ω­πή­σω­με», ὅ­ταν βλέ­που­με νά ἐλ­λο­χεύ­ει ὁ κίν­δυ­νος ἀ­κραί­ων ἀν­τι­δρά­σε­ων καί δι­χο­στα­σι­ῶν, πού γεν­νᾶ ἡ ἔλ­λει­ψη νη­φά­λι­ων, θε­ο­λο­γι­κῶν καί ἐμ­πε­ρι­στα­τω­μέ­νων το­πο­θε­τή­σε­ων, ὅ­πως αὐ­τές πού πάν­το­τε ἔ­κα­νε τό Ἅ­γιον Ὄ­ρος.

«Φο­βού­με­θα νά σι­ω­πή­σω­με», ὅ­σο βλέ­που­με νά δι­ογ­κώ­νε­ται τό καρ­κί­νω­μα πού μέ τό­ση ἐ­νάρ­γεια πε­ρι­έ­γρα­φε ὁ ἀρ­χιμ. Βα­σί­λει­ος Γον­τι­κά­κης, «ὁ δι­πλοῦς κα­κο­ή­θης ὄγ­κος: ἑ­νός ἐ­πι­πο­λαί­ου οἰ­κου­με­νι­σμοῦ, ὁ ὁ­ποῖ­ος ἐκ­με­ταλ­λευ­ό­με­νος τήν γε­νι­κήν ἀ­νε­δα­φι­κό­τη­τα καί τόν πε­ρι­σπα­σμόν τῆς ἐ­πο­χῆς ὁ­μι­λεῖ διά ἑ­νώ­σεις καί συ­νο­μο­σπον­δια­κήν συ­νύ­παρ­ξιν ἀ­γνο­ῶν καί πε­ρι­παί­ζων τήν ὀν­το­λο­γι­κήν βά­σιν τῆς ἀ­λη­θεί­ας καί τοῦ δόγ­μα­τος καί ἑ­νός τυ­φλοῦ ἀν­θε­νω­τι­σμοῦ ἐ­γω­ϊ­στι­κῆς συ­σκο­τί­σε­ως καί δη­μι­ουρ­γοῦ ἀ­πε­ρι­ο­ρί­στων ἀλ­λη­λο­α­φο­ρι­ζο­μέ­νων πα­ρα­τά­ξε­ων».

»Ἐ­νῷ δέ ἡ Ἐκ­κλη­σί­α δο­κι­μά­ζε­ται διά τῆς πο­λώ­σε­ως τῶν ἀ­κραί­ων τού­των τά­σε­ων καί χει­μά­ζε­ται διά τοῦ ἀ­κρω­τη­ρια­σμοῦ τῆς γνη­σί­ας μαρ­τυ­ρί­ας της, καί ἐ­νῷ αἱ οἰ­κου­με­νι­καί με­γα­λο­στο­μί­αι αὐ­ξά­νουν, ἐν­τός τοῦ εὐ­σε­βοῦς λα­οῦ καί τοῦ θε­ο­λο­γι­κοῦ «λείμ­μα­τος» κυ­ο­φο­ρεῖ­ται ἡ μυ­στι­κή καί ἀ­κα­τά­βλη­τος ἀν­τί­δρα­σις. Εἰς τήν πε­ρί­πτω­σιν αὐ­τήν εἷς δι­ώ­ξε­ται χι­λιά­δας, δι­ό­τι δέν πρό­κει­ται πε­ρί τῆς ἀ­το­μι­κῆς του δυ­νά­με­ως, ἡ ὁ­ποί­α δρᾷ, ἀλ­λά πε­ρί τῆς φα­νε­ρώ­σε­ως τῆς δυ­νά­με­ως ἡ ὁ­ποί­α συν­θλᾷ καί λικ­μί­ζει τήν ἀ­νυ­πό­στα­τον θρα­σύ­τη­τα τῶν αἱ­ρέ­σε­ων. Δέν πρό­κει­ται πε­ρί ἀν­θρω­πί­νου πά­θους, ἀλ­λά πε­ρί συμ­πλο­κῆς τοῦ ἐ­φη­μέ­ρου, πα­ρο­δι­κοῦ καί αὐ­το­κα­τα­δι­κα­στέ­ου, πρός τό αἰ­ώ­νιον καί ἀ­κα­τά­βλη­τον τῆς ἀ­σα­λεύ­του βα­σι­λεί­ας τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας. Ἐ­φ’ ὅ­σον ἀ­δρα­νοῦν οἱ κα­τά πρώ­τι­στον λό­γον ὑ­πεύ­θυ­νοι, δι­ε­γεί­ρε­ται αὐ­τή ἡ ἐ­σω­τε­ρι­κή καί κα­θο­λι­κή συ­νεί­δη­σις τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας. Τήν εὐ­θύ­νη ἐ­πω­μί­ζε­ται ὁ φύ­λαξ τῆς Ὀρ­θο­δο­ξί­ας, ὁ πι­στός λα­ός, τοῦ ὁ­ποί­ου πάν­το­τε ἀ­νά τά πέ­ρα­τα τῆς Οἰ­κου­μέ­νης καί διά τῶν αἰ­ώ­νων «ἡ ψυ­χή καί ἡ καρ­δί­α εἶ­ναι μί­α» (Ο.Τ. ἀρ.φ. 98, 1-3-1969).

«Φο­βού­με­θα νά σι­ω­πή­σω­με» ἀ­να­μέ­νον­τας μέ ἀ­γω­νί­α νά ὁ­μι­λή­σουν «οἱ κα­τά πρώ­τι­στον λό­γον ὑ­πεύ­θυ­νοι», ἡ Ἱ­ε­ρά Κοι­νό­της μας, οἱ ἡ­γού­με­νοί μας, οἱ Γέ­ρον­τές μας, οἱ ἐ­πι­φα­νεῖς καί προ­βε­βλη­μέ­νοι ἁ­γι­ο­ρεῖ­τες θε­ο­λό­γοι. Γι’ αὐ­τό καί ἀ­να­δη­μο­σι­εύ­ου­με ἐ­δῶ ὅ­λες τίς ἀ­πό­ψεις καί τίς το­πο­θε­τή­σεις τους, τῶν πα­ρελ­θόν­των ἐ­τῶν, κα­θώς καί τά σύγ­χρο­να οἰ­κου­με­νι­στι­κά ἀ­το­πή­μα­τα μέ τό ἀ­νά­λο­γο φω­το­γρα­φι­κό ὑ­λι­κό. Τά ἀ­να­δη­μο­σι­εύ­ου­με ὡς ἔ­ναυ­σμα καί πα­ρό­τρυν­ση καί θερ­μή πα­ρά­κλη­ση νά ἀ­να­λά­βουν καί πά­λι τόν ρό­λο, πού ἡ ὑ­περ­χι­λι­ό­χρο­νη ἱ­στο­ρί­α τοῦ ἁ­γι­ω­νύ­μου ὄ­ρους τούς ἔ­χει ἀ­να­θέ­σει, αὐ­τόν τοῦ «ἀ­δι­α­πραγ­μά­τευ­του φύ­λα­κα τῶν ἱ­ε­ρῶν Πα­ρα­δό­σε­ων».

Ἄς ἀ­κο­λου­θή­σου­με τήν προ­τρο­πή τοῦ μα­κα­ρι­στοῦ Γέ­ρον­τος Θε­ο­κλή­του Δι­ο­νυ­σιά­του:

«Ἄς ἀ­φυ­πνι­σθῶ­μεν. Ἄς στρα­φῶ­μεν πρός τούς Ἁ­γί­ους Πα­τέ­ρας... Εἶ­ναι φο­βε­ρά ἡ εὐ­θύ­νη τῶν ποι­μέ­νων καί θε­ο­λό­γων μας σή­με­ρον ἔ­ναν­τι τοῦ Θε­οῦ καί τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας καί τῶν αἱ­ρε­τι­κῶν.

Ἄς βο­η­θή­σω­μεν τόν λα­όν μας, διά νά κρα­τή­σῃ καί αὐ­ξή­σῃ τήν πί­στιν του. Καί ἄς βο­η­θή­σω­μεν τούς ἀ­δελ­φούς μας, οἵ­τι­νες κα­τέ­στη­σαν ἀ­πό αἰ­ῶ­νας αἱ­ρε­τι­κοί. Καί ὁ μό­νος τρό­πος βο­η­θεί­ας εἶ­ναι ἡ ἐ­πί­δει­ξις ὀρ­θο­δό­ξου βί­ου καί ὀρ­θο­δό­ξου πί­στε­ως. Οὕ­τω μό­νον θά ἀ­πο­δεί­ξω­μεν, ὅ­τι ἀ­γα­πῶ­μεν τόν Θε­όν καί τόν ἄν­θρω­πον. Καί οὕ­τω θά πεί­σω­μεν, ὅ­τι ἔ­ξω τῆς ἁ­γί­ας μας Ὀρ­θο­δο­ξί­ας δέν ὑ­πάρ­χει σω­τη­ρί­α. Οὕ­τω, λοι­πόν, "λαμ­ψά­τω τό φῶς τοῦ Χρι­στοῦ ἔμ­προ­σθεν τῶν ἀν­θρώ­πων..."» (Ο.Τ. ἀρ.φ. 112, 10-12-1969).

Μητροπολίτης Ναυπάκτου: δεν είναι δυνατή η ένωση χωρίς να αντιμετωπισθούν τα δογματικά θέματα

Σημαντική συνέντευξη παραχώρησε ο λόγιος και πολυγραφότατος Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ.κ. Ιερόθεος στον εκδότη της εβδομαδιαίας εφημερίδος «Ο Εκκλησιολόγος» των Πατρών, κ. Αλέξανδρο Κολλιόπουλο.

1. Ἐρώτηση: Σεβασμιώτατε, ἄν συμφωνεῖτε, θά θέλαμε νά ξεκινήσουμε ἀπό τήν ἐπικαιρότητα.

Πολύς κόσμος ἀνησυχεῖ ὅτι ἐπίκειται ἕνωση τῆς Ὀρθό­δοξης Ἐκκλησίας μέ τούς Παπικούς χωρίς ὅρους καί προϋπο­θέσεις.

Σᾶς παρακαλοῦμε, ξεκαθαρίστε μας πότε καί πῶς εἶναι δυνατή ἡ ἕνωση μέ τούς Δυτικούς; Ὑπάρχουν, ἰσχύουν καί στό χῶρο τῆς Ἐκκλησίας οἱ «κόκκινες γραμμές», πού ἄν παραβια­σθοῦν, τότε ὁμιλοῦμε γιά προδοσία τῆς πίστεως;

Ἀπάντηση: Πάντοτε προσευχόμαστε στήν Ἐκκλησία γιά τήν ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν, ἰδίως γιά τήν «ἑνότητα τῆς πίστεως καί τήν κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Μάλιστα στήν θεία Λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, παρακαλοῦμε τόν Θεό ἀμέσως μετά τήν μεταβολή τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου σέ Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ: «τούς ἐσκορπισμένους ἐπισυνάγαγε, τούς πεπλανη­μένους ἐπανάγαγε καί σύναψον τῇ ἁγίᾳ σου καθολικῇ καί ἀποστολικῇ Ἐκκλησίᾳ», δηλαδή προσευχόμαστε νά ἐπιστρέψουν οἱ πεπλανημένοι στήν Ἐκκλησία. Δέν εἶναι δυνατόν νά προσευχόμαστε μέ αὐτά τά λόγια στήν θεία Λειτουρ­γία καί στήν πράξη νά ἐπιδιώκουμε τήν ἕνωση χωρίς ὅρους καί προϋποθέσεις, χωρίς νά ἀντιμετωπισθοῦν τά δογματικά θέματα. Τό lex orandi συνδέεται στενά μέ τό lex credendi.

Ὁ Γέροντας Σωφρόνιος τοῦ  Ἔσσεξ μοῦ ἔλεγε ὅτι ὅποιος κάνει λόγο γιά «ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν» χωρίς νά τηροῦνται οἱ βασικές ὀρθόδοξες καί ἐκκλησιολογικές προϋποθέσεις, δηλαδή ἡ τήρηση τῶν δογμάτων, αὐτός δέν γνωρίζει οὔτε τό ὕψος τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας, πού εἶναι ἡ θέωση, οὔτε τό βάθος στό ὁποῖο ἔφθασαν ὁ Παπισμός καί οἱ Προτεστάντες μέ τήν ἀπομάκρυνσή τους ἀπό τήν θεολογία τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀπο­στόλων καί τῶν Πατέρων, ἀπό τήν Ἀποκάλυψη αὐτοῦ τοῦ Ἴδιου τοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἀσάρκου καί σεσαρκωμένου Λόγου.

Ἔτσι, ἄν δέν ἀντιμετωπισθῆ θεολογικά ἡ αἵρεση τοῦ actus purus, δηλαδή ἡ αἱρετική ἄποψη ὅτι στόν Θεό ταυτίζεται ἡ ἄκτιστη οὐσία μέ τήν ἄκτιστη ἐνέργεια, ὁπότε ὁ Θεός ἔρχεται σέ ἐπικοινωνία μέ τήν κτίση καί τόν ἄνθρωπο μέ κτιστές ἐνέργειες, δέν μπορεῖ νά γίνη λόγος γιά τήν λεγομένη «ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν». Ἀπό τήν αἵρεση αὐτή προέρχονται ὅλες οἱ ἄλλες αἱρέσεις, μεταξύ τῶν ὁποίων τό filioque, τό ἀλάθητο καί τό πρωτεῖο τοῦ Πάπα κ.ἄ.

Σύναξις Ὀρθοδόξων Κληρικῶν καί Μοναχῶν: Οἱ «ἐναλλακτικές θεραπεῖες» δέν εἶναι ἀβλαβεῖς

ΣΥΝΑΞΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ

ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΩΝ

Θεσσαλονίκη, 16 Δεκεμβρίου 2014

Οἱ «ἐναλλακτικές θεραπεῖες» δέν εἶναι ἀβλαβεῖς

Ἡ «Σύναξις Κληρικῶν καί Μοναχῶν» ἀσχολήθηκε κατά τήν συνάντηση της στίς 16 Δεκεμβρίου 2014 καί μέ τό θέμα τῶν λεγομένων ἐναλλακτικῶν θεραπειῶν καί ἐνέκρινε ὁμοφώνως τό παρακάτω κείμενο: Οἱ λεγόμενες ἐναλλακτικές θεραπεῖες προβάλλονται τά τελευταῖα χρόνια καί στήν Ἑλλάδα ὡς μία δυνατότητα στόν χῶρο τῆς ὑγείας, παράλληλα μέ τήν κλασσική ἰατρική.

Ἐκτός ἀπό τήν ἰατρική πλευρά του, τό θέμα ἔχει καί τήν πνευματική του διάσταση, ὅπως καί ἠθικές καί κοινωνικές προεκτάσεις. Ὅσον ἀφορᾶ στήν ἰατρική πλευρά, Εἰδική Ἐπιτροπή, πού συνέστησε ὁ Ἰατρικός Σύλλογος Ἀθηνῶν, ἀσχολήθηκε κατά τό ἔτος 1997 μέ τό θέμα αὐτό καί χαρακτήρισε τίς «ἐναλλακτικές θεραπεῖες» ὡς «Ἀνορθόδοξες Θεραπευτικές Μεθόδους» (ΑΝ.ΘΕ.Μ.), τονίζοντας μέ αὐτόν τόν τρόπο τόν ἀντιεπιστημονικό τους χαρακτῆρα καί τήν ἐν δυνάμει ἐπικινδυνότητα γιά τήν ὑγεία ὅσων τίς χρησιμοποιοῦν.

Ἐκτός ὅμως ἀπό τήν ἐν δυνάμει ἐπικινδυνότητα γιά τό σῶμα, ὑπάρχει καί ἡ σημαντικότερη πνευματική ἐπικινδυνότητα τῶν ἐν λόγῳ «ἐναλλακτικῶν θεραπειῶν».

Αὐτή συνίσταται κυρίως στό γεγονός ὅτι εἶναι πιθανόν αὐτές νά ἀποτελέσουν ἕνα εἶδος ἐφαλτηρίου, πού θά ὁδηγήσει ἀνύποπτους ὀρθοδόξους χριστιανούς στίς θρησκεῖες τῶν Ἄπω Ἀνατολῆς καί στόν ἀποκρυφισμό. Αὐτός ὁ κίνδυνος ἐπισημαίνεται ἤδη στά Πορίσματα τῆς ΚΕ´ Πανορθοδόξου Συνδιασκέψεως, πού συνεκάλεσε ἀπό 4 ἕως 6 Νοεμβρίου 2013 στόν Βόλο ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Ἡ Συνδιάσκεψη αὐτή ἀσχολήθηκε μέ τίς αἱρετικές καί ἀποκρυφιστικές προσεγγίσεις στό πρόβλημα τῆς ἀσθενείας. Κατονόμασε μάλιστα στά «Πορίσματά» της κάποιες «θεραπεῖες» μέ τά ἑξῆς λόγια: «Ἡ Συν-διάσκεψη διεπίστωσε ὅτι οἱ “θεραπεῖες“ αὐτές (Ἀγγελοθεραπεία, Ἀγιουρ-βέδα, Ἀνθοϊάματα Μπάχ, Aura Soma, Ἀρωματοθεραπεία, Βελονισμός, Βιοενεργειακές Θεραπεῖες, Ἐσωτέρα Θεραπευτική, Κρανιοϊερή Θεραπεία, Κρυσταλλοθεραπεία, Ὁμοιοπαθητική, Ρέϊκι, Ρεφλεξολογία, Σιάτσου, ψευδοεπιστημονικές ψυχοθεραπεῖες κ.ἄ.) θεμελιώνονται σέ κοσμοθεωριακό ὑπόβαθρο, τό ὁποῖο εἶναι ἀντίθετο καί ἀσυμβίβαστο μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη».

Ἡ Σύναξή μας ἐπισημαίνει ἐπιπλέον τά ἑξῆς:

Ὅπως τονίσθηκε καί στήν ἐν λόγῳ Συνδιάσκεψη, προσφορότερος θά ἦταν ὁ ὅρος «“Ἰατρική“ τῆς “Νέας Ἐποχῆς“», ἐπειδή ἡ πνευματική θεμε-λίωση, πού οἱ ἴδιοι οἱ ἱδρυτές ἤ εἰσηγητές τους δίνουν στίς «θεραπεῖες» αὐτές, προϋποθέτει τήν περί Θεοῦ, ἀνθρώπου καί κόσμου ἀντίληψη τῶν ἄπω-ἀνατολικῶν θρησκειῶν, τοῦ ἀποκρυφισμοῦ καί τῆς «Νέας Ἐποχῆς τοῦ Ὑδροχόου».

Τά στοιχεῖα ἀποκρυφισμοῦ προβάλλονται λιγότερο ἤ περισσότερο ἔντονα στίς διάφορες μορφές «θεραπειῶν». Παραδείγματος χάριν τό Ρέικι εἶναι ξεκάθαρα ἀποκρυφιστικό καί ἄρα ἀσυμβίβαστο μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη μας. Ἀρκεῖ νά ποῦμε ὅτι ἐκεῖ ὑπάρχουν τρεῖς βαθμοί μύησης.

Στό Ρέικι, ὅπως καί σέ ὅλες τίς «ἐναλλακτικές θεραπεῖες», ἡ ἀσθένεια θεωρεῖται ὅτι ὀφείλεται σέ μπλοκάρισμα μιᾶς μή προσδιορίσιμης ἐπιστημονικά παγκόσμιας ἐνέργειας, τῆς «πράνα» τῶν ἰνδουιστῶν. Ἡ «πράνα» θεωρεῖται ἀπό αὐτούς ὡς ἕνας ἐνεργειακός ὠκεανός, στόν ὁποῖο ὑποτίθεται ὅτι «κολυμποῦν» ὅλα τά ὄντα. Ἡ θεραπεία, ἐξ ἴσου αὐθαίρετα, θεωρεῖται ἀπό αὐτούς ὅτι εἶναι οὐσιαστικά ἕνα ξεμπλοκάρισμα τῆς «πράνα».

Ὅλα αὐτά τά ἀνατολίτικα καί ἀποκρυφιστικά ἐπενδύονται καί παρου-σιάζονται μέ μιά ἐπιστημονικοφανῆ ὁρολογία κατάλληλη νά ἐπηρεάσει τόν δυτικό ἄνθρωπο τοῦ σήμερα. Καί σέ ἄλλες ὅμως «θεραπεῖες» —ὅπως αὐτές πού χρησιμοποιεῖ ἡ Ὁμοιοπαθητική— ἡ ἀσθένεια θεωρεῖται ὅτι ὀφείλεται σέ ἀποσυντονισμό τῆς  «ζωτικῆς δύναμης» ἤ «συμπαντικῆς ἐνέργειας», ἡ ὁποία ἔχει κατά τούς ὁμοιοπαθητικούς «μορφοποιητικό νοῦ» καί «συνδέει τό ἄτομο μέ τήν ὑπέρτατη Ἁρμονία τοῦ Σύμπαντος». Ἀξιοσημείωτο εἶναι καί τό γε-γονός ὅτι ἀποδίδουν στή «ζωτική δύναμη» χαρακτηριστικά ἠλεκτρομαγνητικοῦ πεδίου! Σέ κείμενα ὁμοιοπαθητικῶν ὑπάρχουν συχνές καί ἐκτε-ταμένες ἀναφορές σέ ἔννοιες καί τεχνικές ἀλχημείες καί ἀποκρυφισμοῦ. Ἀρκεῖ νά λεχθεῖ ὅτι μέ τήν «δυναμοποίηση», ὅπως λένε, τοῦ ὁμοιοπαθητικοῦ φαρμάκου ἐκδηλώνεται ἡ πνευματοειδής φύση τῆς δραστικῆς πρώτης ὕλης του.  Ἡ ἰαματική δύναμη τοῦ ὁμοιοπαθητικοῦ φαρμάκου χαρακτηρίζεται ἀπό  τόν ἱδρυτή τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς Samuel Hahnemann ὡς «μαγική».

Ἰδιαιτέρως ἐπικίνδυνη πνευματικῶς εἶναι ἡ ἄποψη τῶν ὁμοιοπαθητικῶν ὅτι μέ τά «φάρμακά» τους θεραπεύουν ἀκόμη καί τά πάθη τῆς ψυχῆς, ὅπως τόν ἐγωισμό, τή ζήλεια, παθολογικές ἐκδηλώσεις καί διαστροφές τοῦ γενε-τησίου ἐνστίκτου κ.ο.κ. Ἔτσι δέν χρειάζεται ἡ Ἐκκλησία, ἀφοῦ τό ἔργο της τό ἀναλαμβάνει ἡ Ὁμοιοπαθητική, ἡ ὁποία καί μέ ἄλλα κείμενα ἐκπροσώπων της παρουσιάζεται ὄχι μόνον ὡς μία μέθοδος θεραπείας, ὅπως θέλει νά εἶναι, ἀλλά καί ὡς ἕνα σωτηριολογικό σύστημα καί ὡς πρόταση γιά νά ξεπεράσει ἡ ἀνθρωπότητα τά σημερινά της ἀδιέξοδα!

Στό σημεῖο αὐτό θά πρέπει νά καταδικασθεῖ καί ἡ ἀπαράδεκτη προσπάθεια παραπληροφορήσεως κάποιων ὁμοιοπαθητικῶν νά παρουσιάσουν κορυφαίους συγχρόνους Ἁγίους Γεροντάδες ὡς ὀπαδούς τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς, ὅπως π.χ. τόν Ἅγιο Πορφύριο καί τόν Ἅγιο Γέροντα Παΐσιο τόν Ἁγιορείτη.

Αὐτό π.χ. κάνει σέ τελευταῖο του βιβλίο ὁ κ. Γιῶργος Βυθούλκας. Εἶναι ὅμως τοῖς πᾶσι γνωστόν ὅτι καί οἱ δύο αὐτοί Ἅγιοι τῶν ἡμερῶν μας ἦταν ξεκάθαρα ἀντίθετοι μέ τήν Ὁμοιοπαθητική. Ὁ μέν Ἅγιος Πορφύριος ἔλεγε ὅτι τά «φάρμακά» τους εἶναι «νεράκι κοπανιστό», ἀλλά —συμπλήρωνε— νά προσέχετε, γιατί «κάποια, πού ἔρχονται ἀπ᾽ ἔξω, εἶναι διαβασμένα». Καί ὁ Ἅγιος Γέροντας Παΐσιος χαρακτήριζε ἐπίσης τό ὁμοιοπαθητικό φάρμακο «κοπανιστό νεράκι» καί «δαιμονικό ὑποκατάστατο τοῦ ἁγιασμοῦ»!

Παρ᾽ ὅλα αὐτά ὁ κ. Βυθούλκας δέν διστάζει νά τούς παρουσιάσει καί τούς δύο ὡς ὀπαδούς τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς!

Ἡ Σύναξή μας, ὅπως καί ἡ προαναφερθεῖσα ΚΕ´ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη, ἐπιθυμεῖ νά συστήσει φιλαδέλφως στούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς νά ἀποφεύγουν «θεραπευτικές» μεθόδους πού δέν εἶναι ξεκάθαρες ἀπό πλευρᾶς ἰατρικῆς οὔτε, πολύ περισσότερο, ἀπό πλευρᾶς πνευματικῆς.

Ὁ χριστιανός, ἐξ ἄλλου, δέν ἐπιζητεῖ τήν θεραπεία τοῦ σώματος ἔναντι παντός τιμήματος. Ἡ ἀσθένεια, ὡς γνωστόν, ἔχει πολλές φορές καί τόν χαρακτῆρα παιδαγωγίας πνευματικῆς, εἴτε συνηθέστερα γιά τήν κάθαρση ἀπό τά πάθη, εἴτε —σέ ἐξαιρετικές περιπτώσεις— γιά τήν ἐπιδαψίλευση πνευματικῶν στεφάνων ὑπομονῆς.

Ἐκ μέρους τῆς «Συνάξεως Κληρικῶν καί Μοναχῶν»

Ἀρχιμ. Ἀθανάσιος Ἀναστασίου

Προηγούμενος Ἱ. Μ. Μεγ. Μετεώρου

Ἀρχιμ. Σαράντης Σαράντος

Ἐφημέριος Ἱ. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου, Ἀμαρούσιον Ἀττικῆς

Ἀρχιμ. Γρηγόριος Χατζηνικολάου

Καθηγούμενος Ἱ. Μ. Ἁγίας Τριάδος, Ἄνω Γατζέας Βόλου

Γέρων Εὐστράτιος Ἱερομόναχος

Ἱ. Μ. Μεγίστης Λαύρας Ἁγ. Ὄρους

Πρωτοπρ. Γεώργιος Μεταλληνός

Ὁμότιμος Καθηγητὴς Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Πρωτοπρ. Θεόδωρος Ζήσης

Ὁμότιμος Καθηγητὴς Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Ὁ Πάπας Φραγκῖσκος στό Φανάρι: Συνάντηση ἐν Χριστῷ ἀγάπης ἤ ἅλωση καί ἐξουνιτισμός τῆς Ὀρθοδοξίας;

ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ ΠΑΤΕΡΕΣ

Ἄν εἶναι ὅμως «ἀνεπίστροφος» ἡ πορεία τοῦ κ. Βαρθολομαίου πρός τήν ἀπόκλιση ἀπό τήν ὀρθόδοξο ἐκκλησιολογία καί τήν ψευδοένωσή του μέ τούς παπικούς, τό ἴδιο «ἀνεπίστροφος» ὀφείλει νά εἶναι καί ἡ δική μας πιστότητα καί προσήλωση στίς παρακαταθῆκες τῶν Ἁγίων Πατέρων μας. Μέ αὐτούς θά στοιχηθοῦμε, αὐτούς θά ἀκολουθήσουμε καί σέ αὐτούς θά ὑπακούσουμε μέ ἀσφαλές κριτήριο τήν ὀρθόδοξη δογματική καί ἐκκλησιολογική μας συνείδηση.

Λί­γες μό­λις ἡ­μέ­ρες πρίν τήν ὁ­λο­κλή­ρω­ση τῆς πα­ρού­σης ἐκ­δό­σε­ως πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε ἡ πο­λυ­δι­α­φη­μι­σμέ­νη ἀ­πό τούς οἰ­κου­με­νι­στές ἐ­πί­σκε­ψη τοῦ Πά­πα Φραγ­κί­σκου στό Φα­νά­ρι καί ἡ τι­μη­τι­κή ὑ­πο­δο­χή του ἀ­πό τόν Οἰ­κου­με­νι­κό Πα­τριά­ρχη κ. Βαρ­θο­λο­μαῖ­ο. Ἡ ἐ­πί­σκε­ψη αὐ­τή ἀ­πέ­δει­ξε, δυ­στυ­χῶς, πε­ρί­τρα­να ὅ­λα ὅ­σα πα­ρα­θέ­σα­με στίς σελίδες αὐ­τοῦ τοῦ ἐν­τύ­που.
Γιά μί­α ἀ­κό­μη φο­ρά ἐ­πα­να­λή­φθη­καν τά ἴ­δια θλι­βε­ρά γε­γο­νό­τα ἐν­ταγ­μέ­να στό ἴ­διο καί πά­λι σκη­νι­κό τῆς ἐ­πι­κοι­νω­νια­κῆς τα­κτι­κῆς, τοῦ ἐν­τυ­πω­σια­σμοῦ, τῆς ἐ­πι­βο­λῆς τῆς εἰ­κό­νος καί πρω­τί­στως τῆς ἐ­πι­βο­λῆς τε­τε­λε­σμέ­νων. Ἐ­πι­χει­ρεῖ­ται δη­λα­δή νά ἐ­πι­βλη­θεῖ μέ τε­χνη­τό τρό­πο ἡ ἐν­τύ­πω­ση ὅ­τι δέν μᾶς χω­ρί­ζει τί­πο­τε μέ τούς πα­πι­κούς καί ὅ­τι δέν ὑ­πάρ­χει κα­νέ­να ἐμ­πό­διο γιά τήν πλή­ρη κοι­νω­νί­α καί ἑ­νό­τη­τα μαζί τους.
Γιά τόν λό­γο αὐ­τό καί πραγ­μα­το­ποι­ήθ­ηκε καί πά­λι κα­τά τήν διά­ρκεια τῆς Θεί­ας Λει­τουρ­γί­ας στόν πάν­σε­πτο πα­τρι­αρ­χι­κό να­ό τοῦ Ἁ­γί­ου Γε­ωρ­γί­ου ὁ «λει­τουρ­γι­κός ἀ­σπα­σμός τῆς ἀ­γά­πης» σέ κο­ρυ­φαί­α στιγ­μή τῆς ὀρ­θο­δό­ξου λα­τρεί­ας, τήν ὥ­ρα πού οἱ ὀρ­θό­δο­ξοι ἀρ­χι­ε­ρεῖς καί ἱ­ε­ρεῖς πού λαμ­βά­νουν μέ­ρος στήν Θεί­α Λει­τουρ­γί­α ὁ­μο­λο­γοῦν τήν κοι­νή πί­στη τους στόν Ἅ­γιο Τρι­α­δι­κό Θε­ό καί ἀν­ταλ­λάσ­σουν τόν ἀ­σπα­σμό, ἀ­φοῦ πρῶ­τα ἀ­σπα­σθοῦν τά Τί­μια δῶ­ρα πού μό­λις ἔ­χουν ἐ­να­πο­τε­θεῖ ἐ­πί τῆς Ἁ­γί­ας Τρα­πέ­ζης. Ἐ­κεί­νη τήν ἱ­ε­ρή στιγ­μή, λί­γο πρίν τήν εὐ­χή τῆς ἁ­γί­ας ἀ­να­φο­ρᾶς, ὁ Οἰ­κου­με­νι­κός Πα­τριά­ρχης ἐ­ξῆλ­θε τοῦ ἱ­ε­ροῦ βή­μα­τος καί κα­τευ­θύν­θη­κε πρός τό ἀντί­θρο­νο, ὅ­που βρι­σκό­ταν ὁ Πά­πας καί ἀν­τάλ­λα­ξαν τόν «λει­τουρ­γι­κό ἀ­σπα­σμό τῆς ἀ­γά­πης» γιά νά ὑ­πο­δη­λώ­σουν τήν ψευ­δο­ε­νό­τη­τα στήν πί­στη με­τα­ξύ ὀρ­θο­δό­ξων καί πα­πι­κῶν.

Ἐ­πα­να­λή­φθη­καν, ἐ­πί­σης, καί πά­λι συμ­προ­σευ­χές καί «κοι­νή εὐ­λο­γί­α» τοῦ Πά­πα πρός τό ὀρ­θό­δο­ξο πλή­ρω­μα, ἀ­παγ­γε­λί­α τοῦ Πά­τερ ἡ­μῶν ἀ­πό τόν Πά­πα, στόν ὁ­ποῖ­ο ἐ­ψά­λη καί πο­λυ­χρό­νιο. Ἐ­πα­να­λή­φθη­κε, ἐ­πί­σης, ἐκ μέ­ρους τοῦ κ. Βαρ­θο­λο­μαί­ου, ἡ ἀ­να­γνώ­ρι­ση τοῦ Πά­πα ὡς κα­νο­νι­κοῦ Ἐ­πι­σκό­που Ρώ­μης καί τοῦ Βα­τι­κα­νοῦ ὡς κα­νο­νι­κῆς Ἐκ­κλη­σί­ας.
Δρο­μο­λο­γεῖ­ται, ἔ­τσι, κα­τά τέ­τοι­ον τρό­πο ἡ ὑ­πό­θε­ση τῆς πε­ρί­φη­μης «ἑ­νώ­σε­ως», ὥ­στε αὐ­τή νά κα­τα­λή­ξει νά ἐ­πι­βλη­θεῖ ἀ­πό τήν «φυ­σι­κή ρο­ή» τῶν πραγ­μά­των πού προ­συμ­φω­νη­μέ­να ὁ­δη­γοῦν­ται πρός τά ἐ­κεῖ. Αὐ­τή ἡ ψευ­δο­έ­νω­ση ἐ­πι­χει­ρεῖ­ται νά ἐ­πι­βλη­θεῖ ὡς μιά εἰ­κο­νι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα πα­ρά ὡς μιά ἀ­λη­θι­νή κα­τά­στα­ση.
Ἕ­να γε­γο­νός, πού ἐ­πί­σης ἐ­πι­βε­βαι­ώ­θη­κε ἀ­πό τήν τε­λευ­ταί­α ἐ­πί­σκε­ψη τοῦ Πά­πα στό Φα­νά­ρι, εἶ­ναι ἡ ἐ­πι­βο­λή τῶν θέ­σε­ων τοῦ Βα­τι­κα­νοῦ στήν προ­σέγ­γι­ση μέ τούς ὀρ­θο­δό­ξους καί τήν ἐ­πι­ζη­τού­με­νη ἕ­νω­ση. Πα­ρά τήν ἄ­ρι­στη ἐ­πι­κοι­νω­νια­κή τα­κτι­κή τοῦ νέ­ου Πά­πα, πα­ρά τήν ἁ­πλό­τη­τα καί τόν αὐ­θορ­μη­τι­σμό πού ἐκ­δη­λώ­νει πρός τά ἔ­ξω, πα­ρά τίς κι­νή­σεις ἐν­τυ­πω­σια­σμοῦ, τά χει­ρο­φι­λή­μα­τα καί τίς βα­θει­ές ὑ­πο­κλί­σεις πρός τόν κ. Βαρ­θο­λο­μαῖ­ο, ἡ στό­χευ­ση τοῦ Βα­τι­κα­νοῦ ἔ­ναν­τι τῶν ὀρ­θο­δό­ξων πα­ρα­μέ­νει πάν­το­τε ἡ ἴ­δια. Καί ἡ στό­χευ­ση αὐ­τή, ὅ­πως δι­ε­ξο­δι­κά ἀ­να­πτύ­ξα­με στό πα­ρόν τεῦ­χος, εἶ­ναι ἡ ἐ­πι­βο­λή στόν δι­ά­λο­γο τῶν ἀ­πο­φά­σε­ων τῆς Β΄ Βα­τι­κα­νῆς Συ­νό­δου, κα­θώς καί μί­ας ἑ­νώ­σε­ως οὐ­νι­τι­κοῦ τύ­που, πού θά ὑπερπηδᾶ δογματικές διαφορές στά πλαίσια τῆς «νομίμου ποικιλότητος». Αὐ­τό ἀ­κρι­βῶς ἐ­πι­βε­βαι­ώ­θη­κε καί μέ τήν ὁ­μι­λί­α τοῦ Πά­πα στήν κυ­ρι­α­κά­τι­κη Λει­τουρ­γί­α στό Φα­νά­ρι ὅ­που ἀ­νέ­φε­ρε συγ­κε­κρι­μέ­να: